سنجش و سطح‌بندی توسعه یافتگی شهرستان‌های استان همدان از لحاظ شاخص‌های بهداشت و درمانی با استفاده از تاپسیس فازی (Ftopsis) و Arc Gis

در جریان هرگونه تصمیم گیری اعم از برنامه ریزی، مدیریت، ارزیابی و یا کنترل چنانچه در طلب و جستجوی شرایطی مطلوب هستیم، باید در راستای ایجاد تعادلی منطقی و واقع بینانه بین مناطق به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات حرکت کنیم. گام اول در جهت چنین حرکتی شناخت وضع موجود و امکانات و محدودیت های آن است. مساله اساسی تحقیق این است که توزیع متعادلی از نظر امکانات بهداشتی و درمانی در سطح استان همدان برقرار نیست. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی است. داده های مورد نیاز با بهره گیری از آمار مربوط به سالنامه آماری استان همدان در سال 1392 استخراج گردیده و جهت ارزیابی شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از خدمات بهداشتی– درمانی از 14 شاخص استفاده گردیده است. تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تاپسیس فازی (ftopsis) و با استفاده از نرم افزار spss صورت پذیرفته و به منظور ترسیم نقشه ها از نرم افزار arc gis استفاده گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از آن بود که پراکنش شاخص های بهداشتی درمانی در پهنه استان همدان به صورت قطبی و ناموزون است و رابطه ای منطقی بین سطح جمعیت و سطح توسعه بهداشتی درمانی برقرار نیست به گونه ای که شهر همدان مرکز سیاسی اداری استان برخوردارترین شهر بوده و بقیه شهرستان های استان در شرایط متوسط بالا و پایین و محروم قرار دارند. نتایج پژوهش ضرورت نگاهی عدالت محور در عرصه برنامه ریزی و توزیع خدمات به منظور ارائه خدمات با مطلوبیت بهتر و اقتصادی است.

Assessment and Developmental Leveling of Hamedan Cities Based on the Indicators of Health & Treatment Using Fuzzy TOPSIS (FTOPSIS) and Arc GIS

During any decision including planning, management, evaluation and control, if we are seeking for a favorable condition, we should take steps through making a visionary and rational equilibrium between areas in terms of acquiring facilities and services. The first step alongside this movement is to recognize the current condition and facilities and its restrictions. The method and the approach used in this descriptiveanalyzing research are practical. The required data were gathered using the statistics from the statistical book of Hamedan province in 1390 and 11 indicators were used to evaluate cities of the province in terms of acquiring healthtreatment services. The data analysis was done using the Shannon Entropy technique, TOPSIS (FTOPSIS), as well as Excel and SPSS software. In order to draw maps, the Arc GIS software has been used. The obtained results indicated that the distribution of health indicators all over the Hamedan province is uneven and polar, and there is no rational connection between the population and the level of health development, so that the city of Hamedan, which is the administrative and political center of the province, is the most developed city and other cities of the province are in high, low, medium and deprived states. The results of the research reveals the necessity for a justicebased vision in planning and struggling for creating a more optimal spatial distribution of these services and indicators in the Hamedan province more than ever before.