تحلیل جغرافیایی شبکه شهری استان خوزستان با تاکید بر برنامه‌ریزی شهری و منطقهای طی سال‌های 1335-1395

وجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات‌رسانی به تمامی بخش‌های یک منطقه می‌گردد. شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می‌کنند. شهرهای بزرگ‌تر با جذب و تمرکز مازاد بیشتر، تسلط خویش را بر شهرهای کوچک‌تر اعمال می‌کنند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش شاخص های مورد مطالعه در دو مرحله از طریق مطالعه استخراج از منابع موجود در دسترس؛ طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، کتب و آراء خبرگان، گردآوری شد و در نهایت نیز با استفاده از مدل های رتبه و اندازه، رتبه اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز وضعیت شبکه شهری خوزستان مشخص گردید. نتایج نشان داد که بررسی سلسله مرتب شهری استان خوزستان طی سال های 1395-1335 بر اساس مدل مرتبهاندازه زیپف و تعدیل شده نشان دهنده عدم تعادل درسیستم شهری و تمرکز جمعیت در شهرهای بالای نظام سلسله مراتب شهری و خصوصاً نخست شهر استان است. بر مبنای مدل مرتبه اندازه زیپف و تعدیل شده، هیچ گونه رابطه معقول و منطقی بین شهرها و رتبه آنها وجود ندارد و نخست شهر با تمرکز امکانات و خدمات در سطوح مختلف تمرکز خود را بر سایر شهرها حفظ کرده است.

Geographical Analysis of the Urban Network of Khuzestan Province with Emphasis on Urban and Regional Planning During the Years 13351395

The existence of a regular urban hierarchy results in the distribution of goods and services to the entire community and as a result a balanced distribution of facilities and services to all parts of a region. The urban network is not just a collection of physical elements, and the role and importance of each settlement is determined by the extent and dimensions of communication and flow. They set up an open system. Larger cities, with more concentration, dominate smaller cities. This research is purposeoriented and applied in terms of nature and its method is descriptiveanalytical. In this study, the studied indicators were collected in two stages through the extraction from available sources; research plans, statistics, books and experts’ opinions, and finally, rank and size models, moderate size rating, Lorenz curve, and Khuzestan urban network status were used. The results showed that the study of the urban dynamics of Khuzestan province during the years13351383 based on the modified Zipoffsize model indicated the imbalance in the urban system and the high concentration of population in the cities above the urban hierarchy system, especially the first city of the province was observed. Based on the Zipfsizemoderated model, there is no reasonable relationship between cities and their rank. The city has maintained its focus on other cities by concentrating its facilities and services at different levels.