تاثیر ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران (با تاکید بر بخش کشاورزی)

کاهش نابرابری درآمد به عنوان یکی از هدف‌های عمده برنامه‌های توسعه، در تنظیم سیاست‌های اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثرات ارزش‌افزوده بخش های مختلف اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران در دوره‌ی زمانی 89-1350 می‌باشد. در این پژوهش، ایستایی متغیرها مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از روش های هم انباشتگی یوهانسون و مدل تصحیح خطای برداری روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرها مورد بررسی و تجزیه قرار گرفته و در نهایت تلاش شده است تا نوع رابطه علّی بین متغیرها با استفاده از آزمون علیت گرنجری تعیین شود. نتایج آزمون هم انباشتگی نشان‌دهنده رابطه بلندمدت و منفی بین نابرابری درآمد و ارزش‌افزوده بخش کشاورزی صنعت، صادرات و سرمایه‌گذاری است، به‌طوری‌که افزایش ارزش‌افزوده بخش های یاد شده سبب کاهش نابرابری درآمد شده است و نتایج مدل تصحیح خطای برداری نشانگر رابطه منفی بین ارزش‌افزوده بخش کشاورزی صنعت، صادرات و نابرابری درآمد درکوتاه‌مدت است و به دلیل سرعت تعدیل بالا در مدل، می توان به تاثیرگذاری اعمال سیاست های مناسب در کوتاه‌مدت امیدوار بود. بر اساس آزمون‌های علیت گرنجری در بلندمدت، بین ضریب جینی و متغیرهای یاد شده رابطه علّی معنادار وجود دارد. نتایج این تحقیق، برضرورت شناخت شیوه‌های تخصیص منابعی که منجر به کاهش نابرابری درآمدها می‌شود، تاکید دارد و نتیجه‌گیری می کند که هرچه سهم مطلق بخش کشاورزی افزایش یابد توزیع اقتصادی متعادلتر خواهد بود. به‌طوری که در روند توسعه اقتصادی، بخش کشاورزی با انتقال تدریجی مازاد محصول، نیروی کار و سرمایه به دیگر بخش ها، نقش مسلط خود را در اقتصاد به بخش‌های صنعت و خدمات نشان می‌دهد و در صورت انتقال سریع درآمد و پس انداز خالص، جریان تولید در دیگر بخش‌های اقتصاد تقویت می‌شود.