ارزیابی آسیب‌های زیست محیطی احداث سد البرز در استان مازندران با استفاده از روش آزمون انتخاب

احداث سدهای بزرگ همانند سد البرز به رغم دارا بودن منافع اقتصادی فراوان، با اثرگذاری‌های معکوس بر اکوسیستم‌های طبیعی و اجتماعی بسیار زیادی همراه است. هدف این پژوهش، ارزیابی آسیب های زیست محیطی سد البرز به منظور بهره مندی سودمند از این پروژه بزرگ، کاهش پیامدهای منفی آن و جهت دادن حرکت به سوی توسعه پایدار است. در این بررسی، در چارچوب یک تحلیل منفعت– هزینه اجتماعی و با کمّی کردن ارزش پولی آسیب های زیست محیطی، ضمن تعیین ارزش آسیب های زیست محیطی سد البرز با استفاده از روش ارزشگذاری آزمون انتخاب و مدل سازی آن در قالب الگوی لوجیت چندگانه(mnl) با استفاده از نرم افزار shazam.10، شاخص های ارزیابی اقتصادی طرح در حالت با و بدون احتساب هزینه های زیست محیطی، محاسبه شد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز با طراحی و تکمیل 100 پرسشنامه در سال 1391 از طریق مصاحبه حضوری با خانوارهای دهستان لفور به‌دست آمده و نمونه‌گیری نیز تصادفی بوده است. نتایج نشان داد که بیشترین تمایل به پرداخت به افزایش حفاظت از گونه های گیاهی از شرایط بحرانی کنونی به سطح مطلوب (3/101 ریال در سال به ازای هر خانوار) تعلق دارد. رسیدن به حد مطلوب حفاظت از گونه های جانوری و جنگل (به ترتیب برابر با 6/23 و 516/0 ریال در سال به ازای هر خانوار) در ردیف های بعدی تمایل به پرداخت افراد قرار دارند. در نهایت نتایج نسبت منفعت به هزینه طرح نشان داد که احتساب هزینه های آسیب زیست محیطی در هزینه کل سد، به میزان قابل توجهی از توجیه پذیری آن کاسته است.