ارزیابی آثار بالقوه‌ی تغییرات اقلیم بر عملکرد و ارزش افزوده‌ی بخش کشاورزی در دشت همدان- بهار

طی دهه‌های اخیر، افزایش گازهای گلخانه‌ای و به‌ویژه دی‌اکسید کربن، به عنوان پدیده‌ای نامطلوب مطرح بوده و پیامدهای آن منجر به گرم شدن کره‌ی زمین شده است. افزایش دما موجب کاهش بارندگی و تغییر عملکرد محصولات کشاورزی می‌شود. از سوی دیگر افزایش co2 از طریق تسهیل فرآیند فتوسنتز، می‌تواند موجب بهبود عملکرد محصولات کشاورزی شود. بنابراین ارزیابی تاثیر نهایی افزایش این گاز در محیط تولید محصولات کشاورزی همواره موضوعی بحث برانگیز میان محققان بخش کشاورزی بوده‌است. با این توضیح، در این پژوهش، آثار تغییرات دما، بارش و سطح انتشار co2، بر الگوی کشت دشت همدان- بهار بررسی شد. بدین منظور ابتدا با استفاده از مدل‌های رگرسیون واکنش- عملکرد و با به‌کارگیری روش ماکزیمم آنتروپی تعمیم‌یافته (gme)، حساسیت عملکرد محصولات زراعی این دشت نسبت به انتشار co2، دما و بارش برآورد شده و سپس با استفاده از مدل lars-wg، تغییرات اقلیم منطقه و با استفاده از مدل‌های رگرسیونی، سطح انتشار co2در سال‌های 2020، 2030 و 2040 پیش‌بینی شد. در پایان با به‌کارگیری رهیافت برنامه‌ریزی ریاضی و تدوین مدل pmp، شرایط الگوی کشت منطقه شبیه‌سازی شده و آثار تغییر سطح انتشار co2، دما و بارش بر الگوی کشت، در سال‌های یاد شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش سطح انتشار co2 و تغییرات اقلیمی ناشی از آن دارای آثار منفی بر الگوی کشت است و در بدبینانه‌ترین پیش‌بینی، کاهش ارزش افزوده‌ی بخش کشاورزی منطقه به میزان 53 میلیارد ریال را تا سال 2040 در پی خواهد داشت. با این حال، اتخاذ راهبرد تطبیقی بهبود بهره‌وری محصولات زراعی دشت به میزان 63/0 درصد، زیان مذکور را جبران خواهد نمود.