ارزیابی توانمندی استان‏های تولیدکننده دانه ‏های روغنی و واحدهای استحصال روغن خام و تصفیه آن در زنجیره تامین روغن‏ نباتی ایران

در این پژوهش به ارزیابی توانمندی مناطق تولید دانه‏های روغنی، واحدهای استحصال روغن‏خام از دانه‏های روغنی و تصفیه روغن‏خام خوراکی در سال 1390‏ پرداخته شد. لذا، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‏ها (dea)، ابتدا انواع کارایی برای هر سطح از زنجیره تامین روغن نباتی محاسبه شد. سپس با به‏کارگیری روش‏های مختلف مبتنی بر dea، واحدهای کارا در هر سطح رتبه‏بندی و پس از مقایسه و تجزیه و تحلیل نتایج، بهترین روش رتبه‏بندی انتخاب شد. تحلیل نتایج به‏دست آمده در روش‏های مختلف نشان می‏دهد، روش اندرسون و پیترسون دارای اعتبار پایین‏تری نسبت به روش کارایی متقاطع است. نتایج محاسبه کارایی فنی نشان داد، پتانسیل افزایش تولید در سطوح اول و دوم زنجیره تامین روغن نباتی وجود دارد. همچنین در عدم کارایی‏های اقتصادی، سهم کارایی تخصیصی در هر سطح بیشتر است. تقویت سودآوری در تمام سطوح زنجیره تامین و افزایش بهره‏وری در بخش تولید دانه‏های روغنی به دلیل کاهش قیمت تمام شده می‏تواند سبب افزایش جذابیت تولید در داخل کشور و کاهش وابستگی به واردات شود.