ارزیابی کارآیی تولیدکنندگان پیاز در سطح استان‌های کشور

با توجه به محدودیت منبع‌ها و عامل‌های تولید در بخش کشاورزی، استفاده بهینه و کارا از منبع‌ها و نهاده‌های موجود به منظور بهبود عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی ضروری است. در این راستا، برای آگاهی تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان از وضعیت مصرف نهاده‌ها و شرایط تولید، تحلیل کارایی محصول‌های زراعی به عنوان محصول‌های دارای سطح زیرکشت قابل توجه در کشور دارای اهمیت است. بر این مبنا، در این پژوهش با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها (dea) و تحلیل پوششی داده‌های بازه‌ای (idea) کارایی فنی و کارایی فنی خالص محصول پیاز در 23 استان کشور در سال زراعی 98-1397 ارزیابی شد. برای این منظور، هزینه شش نهاده شامل دستمزد نیروی کار، اجاره زمین، اجاره ماشین‌ها و ادوات، هزینه آب آبیاری، هزینه کود و هزینه کاربرد آفت کش‌ها و یک ستاده بازده ناخالص مدنظر قرار گرفت. بازه های برآورد شده نشان می دهد که با در دسترس بودن منبع‌ها، شرایط مناسب برای افزایش کارایی همه استان‌های‌ تولیدکننده محصول پیاز فراهم است. لذا، برطرف کردن کاستی‌های این استان‌ها منجر به ایجاد انگیزه لازم برای اعمال مدیریت مطلوب می‌شود. بیشترین میزان اختلاف بین میانگین میزان هزینه‌های مصرف مطلوب و مقدار واقعی هزینه مصرف نهاده‌ها مربوط به چهار نهاده آفت‌کش، آب آبیاری، زمین و نیروی کار است. نتایج به دست آمده از حل مدل idea نیز نشان داد که این مدل انعطاف‌پذیری بسیار زیادی در مقابل داده‌های غیردقیق داشته است. به طور کلی، نتایج نشان داد که برای دستیابی به تخصیص بهینه عوامل‌های تولید، ظرفیت و توان بالقوه‌ای بین استان‌های کشور وجود دارد، لذا، برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب نهاده‌های تولید با اولویت نهاده‌هایِ دارای بیشترین عدم کارایی همراه با استفاده از آموزه‌های و تجربه‌های تولیدکنندگان استان‌های کارا، ضروری است.

investigating the efficiency of onion producers in the provinces of iran

introduction: efficiency is defined as the ratio of the actual amount of the obtained outputs to the optimal (maximum) amount of outputs at a certain level of inputs, or in terms of the ratio of the actual amount of consumption of production factors to the optimal (minimum) amount of their consumption at a certain level of outputs. the growth and productivity of agricultural production require improving and increasing the efficiency of farmers in order to optimally use vital inputs such as land and water. in this regard, increasing the yield of crops depends on improving production efficiency. according to the statistics of the food and agriculture organization, iran is one of the major onion producers, ranking tenth in the world, and the amount of this product in iran has always been increasing. meanwhile, existing literature shows that inputs are not efficiently used in onion production and there is a considerable difference between producers in terms of input allocation. therefore, investigating and analyzing the efficiency of onion growers and determining the optimal level of inputs at the level of the main provinces that produce this product can help to formulate appropriate policies in order to increase the yield and profitability of the operators. a large number of studies have investigated the efficiency of agricultural products. in most of these studies, the data envelopment analysis (dea) method has been used to calculate efficiency. in the common methods of data envelopment analysis, precise and definite data are used to measure efficiency. since there is risk in various economic sectors, especially agriculture, the decision-maker is faced with uncertain data. therefore, it is not recommended to use and apply the data envelopment analysis method in such issues. recently, various methods have been developed to overcome the problem of uncertain data in the data envelopment analysis model. one of these methods is interval data envelopment analysis (idea), in which the input and output data for each decision-making unit are in the form of an interval. solving the problem of uncertainty and reducing the complexity in the idea method has caused the results of using this method to calculate efficiency to be more consistent with reality. thus, the aim of this research is to estimate the technical, pure technical, and scale efficiencies for onion growers in the producing provinces of this product using two dea and idea models and analyzing the obtained efficiencies.