بررسی نا برابری کارایی فنی بخش کشاورزی استان‌‌های ایران با تاکید بر نقش‌ متغیر اقلیمی

نظر به اهمیت بهبود کارایی در ارتقای بهره‌وری عامل‌های تولید سنجش کارایی بخش کشاورزی به‌منظور سیاست‌گذاری مناسب در این بخش ضرورت دارد بدین ترتیب لحاظ نقش متغیرهای تاثیرگذار مانند عامل‌های اقلیمی بر میزان تولید منطقه‌ها و استان‌های مختلف کشور از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. بنابراین، هدف از  این مطالعه حاضر بررسی و تحلیل کارایی و نابرابری آن در بخش کشاورزی استان‌های ایران با در نظر گرفتن نقش متغیرهای اقلیمی می‌باشد. داده‌های مورد نیاز برای دوره زمانی سال‌های 97-1390 مربوط به همه‌ی استان‌های کشور از مرکز آمار ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی و وزارت اقتصاد و دارایی گرد‌آوری شد. بدین منظور از روش super-sbm در یک متغیر برون‌زا برای عوامل محیطی خارجی (بارش) استفاده شد. افزون بر این، با استفاده از ضریب جینی به بررسی تفاوت‌های منطقه‌ای در کارایی بخش کشاورزی استان‌های مختلف ایران در دوره بررسی پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد میانگین کارایی فنی استان‌های کشور  0.45 می‌باشد. همچنین بنا بر یافته‌های تحقیق کارایی فنی بخش کشاورزی در بیشتر استان‌های کشور در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نابرابری شدیدی(ضریب جینی 0.41) در بیشتر منطقه‌های کشور از نظر توزیع کارایی بین استان‌ها وجود دارد. ضمن اینکه نابرابری کارایی بخش کشاورزی در استان‌های کشور در طول دوره 97-1390 رو به افزایش بوده است. با توجه به پایین بودن کارایی و توزیع نابرابر آن در استان‌ها و منطقه‌های مختلف کشور پیشنهاد می‌شود تدابیر لازم در زمینه ارتقای کارایی مانند توسعه فناوری‌های نوین، گسترش فعالیت‌های ترویجی و کاهش به‌کارگیری نهاده‌های زیان‌بخش به کار گرفته شود. همچنین با توزیع مناسب‌تر امکانات و اعتبارات می‌توان زمینه لازم برای بهبود کارایی استان‌های کم برخوردار را فراهم کرد.

evaluation the technical efficiency inequality of the agriculture sector of iran’s provinces with emphasis on the role of climatic variable

introduction: considering the importance of improving efficiency in improving the productivity of production factors, it is necessary to measure the efficiency of the agricultural sector in order to make appropriate policies in this sector, tmaterials and methods: the purpose of the present study is to measure and analyze efficiency and inequality in the agricultural sector of iran’s provinces, considering the role of climatic variables. the required data for the period of 2011-2018 related to all the provinces of the country were collected in the form of a library from the iranian statistics center. for this purpose, the super-sbm method was used under an exogenous variable for external environmental factors (rainfall).in addition, by using the gini coefficient, regional differences in the efficiency of the agricultural sector of different provinces of iran were investigated during the study period.results and discussion: the results of the research showed that the average technical efficiency of the country’s provinces is 0.45. the technical efficiency of the agricultural sector is not in a favorable condition in most of the provinces of the country and there is a extreme inequality (gini coefficient 0.41) in most regions of the country in terms of efficiency distribution between provinces. in addition, the inequality of the efficiency of the agricultural sector in the provinces of the country has been increasing during the period of 2011-2018.suggestion: considering the low efficiency and its unequal distribution in different provinces and regions of the country, it is suggested to take necessary measures to improve efficiency, such as developing new technologies, expanding promotional activities, and reducing the use of harmful inputs. also, with a more appropriate distribution of facilities and credits, the necessary ground can be provided to improve the efficiency of less privileged provinces.