لزوم جهت‌دهی تحقیقات اقتصادی حول محور کشاورزی پایدار

برای سازمان‌دهی پژوهش‌های اقتصادی حول محور کشاورزی پایدار نه تنها شناخت محدودیت‌های توسعه‌ی کشاورزی در حال حاضر، بلکه پیش‌بینی عوامل تهدید‌کننده‌ی کشاورزی پایدار در آینده نیز لازم است. تهیه‌ی برنامه‌ی پژوهش‌های اقتصادی صرفا بر منبای شرایط کنونی حاکم بر نظام‌های کشاورزی به منزله‌ی نادیده گرفتن آهنگ رشد جمعیت، کاهش کمی و افت کیفی منابع پایه، تقاضای آینده به انرژی‌های جای‌گزین انرژی فسیلی و دیگر واقعیت‌های اقتصادی‌– ‌اجتماعی آینده است. نظام‌های کشاورزی پیش‌رفته و پر بازده‌ی کنونی برای تولید کودهای شیمیایی، سم‌های دفع آفت‌ها، تامین آب کشاورزی، انجام عملیات زراعی، فرآوری، حمل و توزیع مواد عذایی به شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند. این وابستگی به منابع در حال تحلیل، پایداری این نظام‌ها را دچار مخاطره کرده است. اگر چه این نظام‌ها در استفاده از نیروی کار از کارآیی بالایی برخوردارند، ولی در تبدیل انرژی فسیلی به فرآورده‌های کشاورزی بسیار ناکارا و ناپایدارند. همان گونه که دوور و تالبوت (1987)، می‌گویند، بهره‌وری بدون پایداری مانند برداشت از منابع پایه‌ای است که این نظام‌ها به آن وابسته‌اند. بنابراین جهت‌دهی پژوهش‌های اقتصادی با محوریت کشاورزی پایدار یعنی پژوهش‌هایی که کارآیی مصرف انرژی در تولید فرآورده‌های کشاورزی را به گونه‌ی چشم‌گیری افزایش دهد، یعنی پژوهش‌هایی که در پی یافتن انرژی‌های جای‌گزین و بهینه‌سازی مصرف انرژی و ایجاد نظام‌های کشاورزی پایدار پی‌ریزی شود. انجام این پژوهش‌ها با توجه به این که انرژی فسیلی در آینده به طور فزاینده‌ای کمیاب‌تر و گران‌تر می‌شود، از اولویت بالایی برخوردار است. در این مقاله، نخست مشکلات و چالش‌های فراوری کشاورزی پایدار بررسی شده و بر لزوم نگرش سیستمی به پژوهش‌های اقتصادی، پافشاری شده و سپس نارسایی‌ها و اولویت‌های پژوهش‌های اقتصادی برشمرده شده است.