بررسی اثر نوسان های نرخ ارز بر تراز تجاری بخشکشاورزی ایران

هدف از این پژوهش بررسی اثرگذاری های نوسان های نرخ ارز بر تراز تجاری بخش کشاورزی ایران با شریکان عمده تجاری (شامل آلمان، چین، هندوستان، ترکیه، عراق، افغانستان، کره جنوبی و امارات متحده عربی) می باشد. بدین منظور، از الگوی خودبازگشتی با وقفه توزیعی (ardl) بهره گرفته شد. متغییر نرخ ارز موثر حقیقی برمبنای سبدی از واحد پولی شریکان تجاری محاسبه شد و آزمون انگل بیانگر وجود اثر arch غیرخطی در آن بود؛ بدین مفهوم که اخبار خوب و بد تاثیر متفاوتی بر نرخ ارز موثر حقیقی دارد. لذا برای الگوسازی نوسان های این متغیر از الگوهای خانواده garch غیرخطی بهره گرفته شد و الگوی egarch به عنوان الگوی مناسب تشخیص داده شد. نتایج بدست آمده از آماره f باند در الگوی خود بازگشتی با وقفه توزیعی (ardl) نشان داد که یک رابطه تعادلی بلند مدت بین تراز تجاری کشاورزی ایران با gdp ایران gdp کشورهای شریک اصلی تجاری ایران، نرخ ارز موثر حقیقی و نوسان های نرخ ارز موثر حقیقی دارد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که افزایش نرخ ارز موثر حقیقی و gdp کشورهای شریک تجاری باعث بهبود تراز تجاری کشاورزی ایران دارند. البته نوسان های نرخ ارز موثر حقیقی در بلند مدت اثر منفی و معنی دار بر تراز تجاری کشاورزی داشته ولی در کوتاه مدت اثر معنی داریندارد. پیشنهاد می شود دولت افزون بر مهار نوسان های نرخ ارز از طریق عملیات بازار باز از سوی بانک مرکزی، در راستای حذف تحریم های اقتصادی و رفع بازدارنده های تجاری و همچنین انعقاد توافقنامه های تعرف های بین کشورها در راستای بهبود تجارت محصول های کشاورزی ایران گام بردارد

the effect of exchange rate fluctuations on iran’s agricultural trade balance

the purpose of this study is to investigate the effect of exchange rate fluctuations on agriculture trade balance of iran. the required data were collected over 19982017 from the iran’s central bank, customs, statistics center and the international monetary fund. garch family models were used to investigate real effective exchange rate fluctuations. adf, pp, kpss, glsdf unit root tests were applied. the results showed that the variables were stationary at the first order difference. the conditional mean equation was estimated for the arch effect was tested. the results indicated that the exchange rate variable had a nonarch effect, meaning that good and bad news of the same size had a different effect on the trade balance. nonlinear arch models were applied to express the asymmetric effect on the trade balance. based on the results of the egarch model was selected as a suitable model. the findings confirms that the effect of increasing and decreasing of the real effective exchange rate shock is (0.41) and (0.87) respectively. in the following, the ardl model for the relationship of iran’s trade balance with the eight major trading partner countries (including germany, china, india, turkey, iraq, afghanistan, south korea and the united arab emirates) were utilized to examine shortterm and longterm effects. the results of band f statistics in ardel model indicates existence of a longrun equilibrium relationship between iran’s agricultural trade balance with iran’s gdp variables, gdp of iran’s major trading partners, real effective exchange rate and its fluctuations. this is consistent with theoretical foundations that the real effective exchange rate and gdp of the trading partner countries have positive and significant effects on iran’s agricultural trade balance. the results also showed that real effective exchange rate fluctuations had a significant negative effect on agricultural trade balance in the longrun, but it did not have a significant effect in the shortrun.