ارزیابی عوامل موثر بر پذیرش راهکارهای کشاورزی هوشمند به اقلیم با تاکید بر ویژگی‌های سرمایه اجتماعی و روانشناختی

در سال های اخیر، تغییر اقلیم منجر به کاهش تولید و نیز درآمد محصول های کشاورزی شده است. کشاورزان در ایران نیز در برابر رویدادهای اقلیمی مانند خشکسالی و کاهش منبع های آب بسیار آسیب‌پذیر هستند. به رغم افزایش آسیب‌پذیری و تنگدست شدن کشاورزان در نتیجه گسترش تغییر پذیری های اقلیمی، استراتژی‌های هوشمند به اقلیم ​​به اندازه کافی توسط کشاورزان ایرانی عملیاتی نشده است. در این راستا، در این پژوهش عامل‌های موثر بر اتخاذ راهبردهای هوشمند به اقلیم در استان فارس ارزیابی شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه از 443 کشاورز طی سال‌های 1399و 1398 در منطقه رامجرد در استان فارس گرد‌آوری شد. بر این مبنا، راهبرد‌های اتخاذ شده هوشمند به اقلیم در سه گروه راهبرد‌های مدیریت مواد مغذی و آب، راهبرد‌های حفظ و تقویت باروری خاک و ترکیب این دو راهبرد تقسیم بندی و مدل لاجیت چندگزینه ای برای بررسی عامل های موثر بر پذیرش این راهبرد ها برآورد شد. نتایج نشان داد که ویژگی های روان شناختی مانند اعتقاد به وجود تغییرپذیری‌های اقلیمی و درک خطرات آن بر مشارکت کشاورزان در راهبرد‌های هوشمند به اقلیم تاثیر مثبت و معنی دار دارند. در رابطه با متغیرهای سرمایه اجتماعی، متغیر اعتماد به مردم تاثیر منفی و معناداری بر مشارکت کشاورزان در راهبرد های سازگاری دارد. همچنین، متغیر مشارکت اعضای خانواده در فعالیت های اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری بر احتمال اتخاذ هر سه نوع راهبرد‌های هوشمند به اقلیم ​​داشت. از سویی، کشاورزان جوانتر با دسترسی بیشتر به اعتبارات و مشارکت بالاتر در گروه‌های اجتماعی و همچنین آگاهی بیشتر و درک بالاتر خطر نسبت به تغییر پذیری های اقلیمی گرایش بیشتری به اتخاذ راهبرد‌های هوشمند به اقلیم ​​دارند. کشتزارهای بزرگ تر و درآمد بیشتر کشتزارها تضمین کننده مشارکت کشاورزان در اتخاذ راهبردهای کشاورزی هوشمند به اقلیم در منطقه است.

Evaluating factors affecting adoption of climate-smart agricultural strategies with emphasis on the characteristics of social and capital psychological

Climate change led to reduced agricultural production and income in recent years. Farmers in Iran are very vulnerable to climate change such as drought and depletion of water resources. Despite the increasing vulnerability and poverty of farmers as a result of the spread of climate change, adopting climatesmart agricultural strategies have not been sufficiently implemented by Iranian farmers. In this study, the factors affecting the adoption of climatesmart agricultural strategies to climate change in Fars province were evaluated. Data were collected through a questionnaire from 443 farmers during the years 20192020 in four different climatic regions of Fars province. Accordingly, farmers’ climatesmart agricultural strategies were estimated in three groups: Nutrient and Watersmart strategies, conserving or enhancing soil fertilitysmart strategies, and a combination of these two segmentation strategies and a multinomial logit model to examine the factors affecting the acceptance of these strategies. Reviewing the existing literature, the factors affecting the adoption of climatesmart agricultural strategies including household characteristics, farm characteristics, socioeconomic characteristics, social capital characteristics, and psychological characteristics were defined. The results showed that younger farmers with more access to credit and higher participation in social groups, as well as greater awareness, beliefs, and risk perception of climate change are more likely to adopt climatesmart agricultural strategies. On the other hand, larger farm sizes and higher farm incomes guarantee farmers’ participation in adopting climatesmart agricultural strategies in the region. In addition, farmers who adopt smarter climate agricultural strategies later will be less likely to adopt water conservation strategies.