ارزیابی قابلیت سازگاری دهستان‎ های دشت نیشابور با سیاست های حفاظت از منابع آب زیرزمینی

اتخاذ سیاست های یکسان در مدیریت منابع آب در یک دشت و یا حوضه آبی به دلیل ناهمگن بودن نواحی آن، اغلب منجر به کاهش اثربخشی سیاست ها می شود. از این رو، سنجش قابلیت سازگاری ناحیه ها مختلف منطقه مورد بررسی با سیاست های حفاظت از منابع آب آن، می تواند مهم و ضروری باشد. هدف از این بررسی ارزیابی قابلیت سازگاری دهستان‎های دشت نیشابور با سیاست های حفاظت از منابع آب زیرزمینی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، در گام نخست معیارها و زیرمعیارهای اقتصادی، جمعیتی، محیط زیستی، آموزشی و فرهنگی و همچنین ارتباطات، انتخاب و آن گاه با استفاده از روش fuzzy ahp وزن هر یک معیارها و زیرمعیارها مشخص شد. سپس با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره (promethee) وضعیت هر یک دهستان های دشت نیشابور بر مبنای شاخص موردبررسی در سال 1396 مشخص شد. نتایج نشان داد که معیارهای اقتصادی و محیط زیستی به ترتیب با وزن های 40 و 19 درصد اهمیت بالاتری در مقایسه با دیگر معیارها در شاخص قابلیت سازگاری دارا هستند. بر مبنای نتایج این تحقیق سه دهستان اردوغش، مازول و زبرخان دارای قابلیت سازگاری بالاتری با سیاست های حفاظت از منابع آب زیرزمینی در مقایسه با دیگر دهستان های دشت است و دهستان های‌ غزالی، عشق‌آباد و بلهرات در رتبه های پایین تری قرار دارد. به‌منظور افزایش همکاری کشاورزان در دهستان های جنوبی و غربی دشت با برنامه های حفاظت از  منابع آب پیشنهاد می شود از سیاست های آموزشی و تشویقی مناسب به‌عنوان سیاست های مکمل در این منطقه ها استفاده شود.

The Evaluation of the Adaptability of Rural Districts of Neyshabour Plain to Groundwater Protection Policies

The adaptation of the same water resources management policies in a plain or watershed due to the heterogeneity of its areas generally leads to a reduction in the effectiveness of policies. Hence, the evaluation of the adaptability of different areas of the study area with water resources protection policies can be important and necessary.The aim of the current study is to evaluate the adaptability of rural districts of Neyshabour plain to groundwater protection policies. To achieve this goal, in the first step, economic, demographic, environmental, educational, and cultural, as well as communication criteria and subcriteria are selected, and then the weights of the criteria and subcriteria are determined using Fuzzy AHP. Then, the status of each of the rural districts in the Neyshabour plain based on the studied index is determined using a multicriteria decisionmaking method (PROMETHEE) in 2017. The results show that economic and environmenral ctritera with weights of 40 and 19%, respectively, are of higher importance compared to other criteria in the adaptability index. According to the results of this study, three the rural districts of Ardoghsh, Mazol, and Zeberkhan have a higher adaptability to groundwater protection policies than other the rural districts of plain, and the rural districts of Ghazali, Eshghabad, and Belherat are in the final ranks. In order to increase the cooperation of farmers in the southern and western rural districts of the plain with groundwater conservation programs, it is suggested to use appropriate training and incentive policies as complementary policies in these areas.