شناسایی مولفه‌های اثرگذار بر صادرات خرمای ایران به اتحادیه اروپا

صادرات کشاورزی نقش محوری در اعتلای اقتصاد اجتماعی از مسیر افزایش درآمد کشاورزی و کاهش فقر دارد. ایران همواره یکی از دو صادرکننده برتر خرما بوده است که با وجود افزایش سهم از بازار جهانی، با کاهش سهم صادراتی در بازار کشورهای اتحادیه اروپا به عنوان مهمترین مقصد صادراتی روبرو بوده است. از اینرو هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه‌های اثرگذار بر صادرات خرمای ایران به 28 کشور اتحادیه اروپا در دوره زمانی 2001-2018 است. جهت دستیابی به هدف پژوهش از الگوی جاذبه و دو روش براوردی حداقل مربعات معمولی و درستنمایی شبه بیشینه پوآسن استفاده شده است. نتایج نشان داد که روش درستنمایی شبه بیشینه پوآسن روشی کاراتر در تحلیل مولفه‌های پیش‌بینی‌کننده صادرات ایران به اتحادیه اروپا است. بنابر نتایج، اندازه اقتصاد و تفاوت اقتصادی اثری مثبت و معنی‌دار بر صادرات خرمای ایران داشته است. در حالی‌که موانع و مقاومت‌های تجاری همانند فاصله، تحریم‌های اقتصادی و بحران غذا نقش اثری منفی بر صادرات نداشته‌اند. درنهایت این نتیجه بدست آمد که تخصصی شدن واردات خرما در کشورهای اتحادیه اروپا اثری فزاینده و معنی‌دار بر صادرات ایران داشته است. با توجه به عدم اثرگذاری مقاومت‌های تجاری بر صادرات خرمای ایران، پیشنهاد می‌شود که بازارهای پردرآمد اروپایی که با تخصصی شدن در واردات همراه هستند مورد هدف قرار گیرند.

Assessing Effective Factors on Export of Iran’s Date to European Unio

Agricultural sector is the most influential sector in developing countries like Iran. Regarding climatic conditions and natural resources of Iran, there are High productive capability and therefore the export of many agricultural products that it requires extensive trade relations with other countries. Dates is one of the most important agricultural export product in Iran, which with the advent of export powers in recent years, its position has lost in the Europe Union market as one of the highincome markets. So, the aim of study is assessing effective factors on Iran’s Dates to Europe Union. In order to achieve this aim is used gravity model by PPML and LSDV methods. For estimating model, data is used in period of 200413. Our analysis establishes four important results. First, PPML estimator had more consistent results in comparison with LSDV estimator in assessing effective factors on export of Iran’s Dates to EU. Second, Traditional variables such as GDP per capita, credit, openness and access to high seas respectively with coefficient 0.980, 0.489, 0.331 and 2.880 have a significantly positive impact and Distance (1.609) has a significantly negative impact on export of Iran’s Dates. Third, global crisis has a significantly negative impact on export of Iran to EU. Fourth, EU’s reexporter also has a significantly positive impact on export of Iran’s Dates, which they will become a serious threat to Iran in global market in the long term.