بررسی تاثیر هزینه‌های تحقیق و توسعه، حاکمیت قانون و خشکسالی بر نرخ رشد بخش کشاورزی در ایران

بخش کشاورزی یکی از بخش‏های مهم اقتصاد ایران است که عامل­های مختلفی بر رشد آن تاثیرگذارند. خشکسالی یکی از عامل­های طبیعی تاثیرگذار بر این بخش است. امروزه، دانش عامل اصلی رشد، تولید و حل چالش­های مختلف در کشورها می‏باشد. هزینه‏های تحقیق و توسعه و شاخص حاکمیت قانون از شاخص‏های اقتصاد دانش می‏باشند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر متغیرهای خشکسالی، هزینه‏های تحقیق و توسعه و حاکمیت قانون بر نرخ رشد بخش کشاورزی ایران است. بدین منظور از اطلاعات دوره زمانی 96-1381و روش شبکه علّی‏‏بیزین، استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش نرخ رشد هزینه­های تحقیق و توسعه، افزایش شاخص حاکمیت قانون و قرار گرفتن کشور ایران در شرایط ترسالی، موجب افزایش بهره­وری آب در بخش کشاورزی و رشد این بخش شده است. افزایش هزینه­های تحقیق و توسعه بهترین عملکرد را در راستای بهبود شاخص خشکسالی نشان داد. به‏طوری‏که با قرار دادن احتمال هزینه­های تحقیق و توسعه در وضعیت زیاد (100 درصد)، بیشترین احتمال شاخص خشکسالی در وضعیت بالا با احتمال 24.2 درصد قرار گرفت. سناریوی شاخص حاکمیت قانون بهترین عملکرد را در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی نشان داد. به‏طوری‏که با قرار دادن احتمال شاخص حاکمیت قانون در وضعیت زیاد، بیشترین احتمال رشد مصرف آب در بخش کشاورزی، در وضعیت پایین با احتمال 49.5 درصد قرار گرفت. لذا با افزایش هزینه‏های تحقیق و توسعه و هدفمند کردن آن‏ها و همچنین اعمال قوانین و سیاست‏های لازم در زمینه‏های مختلف از جمله منابع آب می‏توان به افزایش بهره­وری آب در بخش کشاورزی و رشد این بخش کمک کرد.