بررسی وضعیت صادراتی گیاهان دارویی با رویکرد مزیت نسبی، ساختار بازار جهانی و نقشه‌ریزی تجاری ایران

نوسانات شدید ناشی از صادرات نفت خام، افزایش جمعیت و پایان‌پذیر بودن منابع نفتی، موجب توجه سیاست‌گذاران به توسعه صادرات و رهایی از اقتصاد تک محصولی شده است، در این راستا پرداختن به محصولات جنگلی، مرتعی، گیاهان دارویی که از جمله منابع ارزشمند در گستره منابع طبیعی می‌باشند، اهمیت زیادی دارد. این پژوهش با هدف تعیین مزیت نسبی ، تعیین ساختار بازار و نقشه‌ریزی تجاری گیاهان دارویی طی دوره 2017-2008 انجام شده است. بدین منظور برای تعیین مزیت نسبی از دو شاخص rca و rsca، ساختار بازار شاخص‌های نسبت تمرکز، hhi و نقشه ریزی تجاری شاخص tm استفاده گردید. نتایج نشان داد که کشورهای سریلانکا، ویتنام، هند و اندونزی بیشترین مقدار مزیت نسبی را در صادرات گیاهان دارویی دارند، و کشور ایران در تمام دوره مورد مطالعه به استثنا سال 2015 دارای مزیت می‌باشد. نتایج مربوط به ساختار بازار نشان داد که بازار جهانی صادرات گیاهان دارویی از دو نوع انحصار چند جانبه بسته و بین انحصار چندجانبه باز و بسته می‌باشد. و در بحث نقشه تجاری نتایج نشان داد که ایران در سال‌های 2013-2002 که بازار جهانی رو به افول است در برخی از سال‌ها به عنوان برنده ظاهر شده و در سال‌های 2016-2014 که بازار جهانی روبه رشد بوده است غالبا به عنوان برنده ظاهر شده است و همچنین محاسبه شاخص tm با در نظر گرفتن محصولات کشاورزی نشان می‌دهد که در تمام سال‌ها مشابه حالت پیش از ان است.