کاهش منابع آب، افزایش بار مالی دولت و تلاطم ارزی، چالش‌های اصلی تامین گندم در ایران؛ چه باید کرد؟

اهمیت قابل توجه مصرف گندم در سبد تغذیه خانوارهای ایرانی باعث شده است که تامین گندم مورد نیاز کشور با چالش‌های مختلف از جمله کاهش منابع آبی، افزایش هزینه‌های دولت و تلاطم‌های نرخ ارز مواجه شود. بر این اساس، در این مطالعه با طراحی یک مدل تعادل جزئی پویا سعی شد که به این سوال کلیدی پاسخ داده شود که به‌منظور مقابله با چالش‌های موجود بر سر راه تامین گندم در کشور در سال‌های آتی چه باید کرد. از این‌رو، مولفه‌های قیمتی و مقداری بازار گندم کشور در رویکردهای قیمت حمایتی و قیمت آزاد برای افق زمانی 1404 مورد شبیه‌سازی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در افق زمانی 1404، کاهش عملکرد و تولید گندم پدیده مورد انتظار خواهد بود. با این وجود، تامین انتظارات قیمتی کشاورزان با افزایش سالیانه قیمت خرید گندم بر اساس نرخ تورم در رویکرد بازار حمایتی منجر به پایداری بیشتر تولید و عرضه این محصول می‌شود. از طرف دیگر، آزادسازی قیمت گندم و به تبع آن کاهش میزان تقاضای این محصول پایداری بیشتر ذخایر انبار گندم کشور را به همراه خواهد داشت. لذا، در این مطالعه پیشنهاد شد که به‌منظور مقابله با چالش‌های تامین گندم در کشور به ویژه کاهش سهم حمایت‌های دولتی، سیاست‌گذاری‌های مختلف جهت افزایش ورود بخش‌های خصوصی به زنجیره خرید و فروش گندم در دستور کار قرار گیرد. همچنین، پیشنهاد شد که سیاست حداقل‌سازی واردات گندم با روش‌های نوین از جمله کاشت فرا سرزمینی به مرور جانشین سیاست جایگزینی واردات این محصول شود.