مدلسازی ترجیح های ساکنین حوضه دریاچه ارومیه در رابطه با احیای آن: کاربرد روش رتبه‌بندی مشروط

روند نزولی وضعیت زیست محیطی دریاچه ارومیه، منجر به شکل‌گیری تشکل‌ها و کارگروه‌های متعدد با هدف احیای دریاچه گردیده است. موفقیت راهکارهای احیا نیز تا حد زیادی وابسته به میزان پذیرش آن راهکار از سوی ذینفعان و سطح مشارکت آنان خواهد بود. از این رو در مقاله حاضر به مطالعه ترجیحات ساکنین حوضه و بروز ناهمگنی در آن با استفاده از روش رتبه‌بندی مشروط اقدام شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز با تکمیل 382 پرسشنامه از شهروندان 13 شهر در سال 1394 به دست آمد و مدل کلاس پنهان چند سطحی تعدیل شده با مقیاس، برای تحلیل داده‌های رتبه‌بندی کامل به کار رفت. نتایج مدل به تشخیص چهار کلاس در سطح فردی، دو کلاس در سطح گروهی و دو کلاس مقیاس انجامید که موید این مطلب است که خصوصیات اقتصادی اجتماعی افراد، خصوصیات ژئوفیزیکی محیط پیرامونشان و همچنین وجود عدم قطعیت در پاسخ‌های آنها، سه عامل تاثیرگذار در مدلسازی ترجیحات می‌باشند. تمایل به پرداخت‌های نهایی به دست آمده این مسئله را آشکار می‌کنند که تعدیل آب و هوا و جلوگیری از وزش بادهای نمکی، مهم‌ترین ویژگی از نظر ساکنین حوضه تشخیص داده شده است. محاسبه تغییر جبرانی حاصل از سناریوهای مدیریتی دریاچه نیز نشان داد در صورت احیای کامل دریاچه ارومیه، سالانه حدود 222 میلیون ریال تا 5 میلیارد ریال اضافه رفاه، نصیب خانوارهای ساکن حوضه خواهد شد.