ارزیابی شاخص های وارونگی دمای لایه‌مرزی هوای شهر تهران

هدف این پژوهش بررسی وارونگی دمای لایه مرزی هوای شهر تهران طی سال های 2014-2010 در مقیاس زمانی روزانه، ماهانه و فصلی است. بدین منظور پارامترهای ارتفاع پایه و ارتفاع راس وارونگی، دمای لایه پایه و راس وارونگی، اختلاف دما بین دولایه مزبور، عمق لایه وارونگی، مقدار فشار هوا در لایه پایه و لایه راس وارونگی در دوره آماری 2014-2010 مورد بررسی قرار گرفت، سپس روزهای دارای وارونگی از نوع تابشی (ناشی از سرمایش شبانه پوشش سطح زمین) و فرونشینی هوا (پویشی) تفکیک گردید. با استفاده از شاخص های مختلف روزها بر اساس شدت وارونگی از ضعیف تا بسیار شدید طبقه بندی گردید. نتایج نشان داد تعداد روزهای توام با پدیده وارونگی دما در دوره مورد مطالعه 231 روز بوده است که شامل 206 روز (89 درصد) وارونگی تابشی و 25 روز (11 درصد) وارونگی فرونشینی می شود که بیشترین وارونگی دما در فصل تابستان و کمترین آن در فصل بهار رخ داده است. به هرروی، وارونگی های بسیار شدید در فصل پاییز و زمستان رخ داده است. بیشترین فراوانی وارونگی های تابشی و فرونشینی در دوره مورد مطالعه در فصل تابستان مشاهده شده است. وارونگی دمایی در زمستان ضخامت کمتر و شدت بیشتری دارد همچنین روزهای با تداوم پدیده می تواند سهم زیادی در پایداری هوا در لایه های نزدیک سطح زمین به ویژه در فصول سرد سال و معضلات ناشی از آن داشته باشند.