مدل‌سازی فرسایش خاک و تولید رسوب با سه مدل wepp، epm و fournier در محیط gis (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سولاچای- اردبیل)

آب وخاک، پایه و اساس حیات بشر به شمار می آیند. امروزه فرسایش خاک این منابع باارزش و در نتیجه حیات بشر را تهدید می کند؛ بنابراین ارزیابی فرسایش خاک و کنترل آن امری ضروری می باشد. برای بررسی کمّی و کیفی فرسایش خاک مدل های زیادی ارائه شده است که در این پژوهش هدف برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز سولاچای با استفاده از سه مدل wepp، epm و fournier و تکنیک gis می باشد. به طور کلی، روش کار در مدل wepp[1] به این صورت بود که فایل مربوط به هریک از پارامترهای مدل ساخته و وارد نرم افزار شد. در مدل epmنیز ابتدا نقشه ضرایب تهیه و سپس با توجه به این ضرایب نقشه شدت فرسایش تهیه شد. در مدل fournier نیز عوامل موردنیاز مدل محاسبه و در روابط مربوط به آن جایگذاری شد، درنهایت مقدار رسوب با سه مدل فوق برآورد گردید. مقدار رسوب مشاهده ای نیز با استفاده از گرادیان دبی و رسوب به دست آمد. مدل wepp دارای سه روش دامنه، حوضه آبخیز و مسیرهای جریان می باشد که مقدار رسوب ویژه با هر یک از این سه روش به ترتیب 213/0، 178/0 و 785/0 و با مدل های epm و fournier نیز به ترتیب 033/0 و 02/1 تن در هکتار در سال برآورد گردید. همچنین مقدار رسوب مشاهده ای نیز 241/0 تن در هکتار در سال محاسبه شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مدل wepp نسبت به دو مدل دیگر از کارایی بهتری در برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز سولاچای برخوردار است.