تحلیلی بر ارزیابی جامعه روستایی از عملکرد نهاد دهیاری با استفاده از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری

تحقیق حاضر به تحلیلِ ارزیابی جامعه روستایی از عملکرد دهیاری‌ها در بخش مرکزی شهرستان روانسر با استفاده از رویکرد آماری مدل‌سازی معادلات ساختاری می‌پردازد. بر اساس اهداف و وظایف مطرح در قانون دهیاریها، پرسشنامه‌ای تدوین و با مصاحبه با افراد نمونه دادههای مورد نیاز جمعآوری گردید. با پردازش اولیه محتوای پرسشنامه و دسته‌بندی موضوعی آن، متغیرهای مشاهده‌شده برای چهار مولفه ارزیابی عملکرد اقتصادی، عملکرد اجتماعی- فرهنگی، عملکرد خدماتی و عملکرد مدیریتی دهیاری‌ها بدست آمد. توصیف اولیه متغیرها بیانگر پایین‌تر بودن میانگین تمامی آنها از حد متوسط و ضعف عملکرد دهیاری‌ها از دیدگاه جامعه روستایی بود. چهار مدل تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول برای اندازه‌گیری چهار زیرمقیاس ارزیابی عملکرد تدوین و اعتبارسنجی شد. نهایتاً چگونگی نقش و تاثیر متغیرهای مشاهده‌شده و مولفه‌های چهارگانه حاصل از آنها بر ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها، به‌عنوان متغیر وابسته پنهان اصلی، و روابط بین آنها به‌کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تاییدی پنج عاملی مرتبه دوم مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به اثرات کلی و ضرایب مسیر نهایی، نتایج حاکی از آنست که با حذف اثرات خطاهای اندازه‌گیری در رویکرد معادلات ساختاری، ارزیابی جامعه روستایی از عملکرد دهیاری‌ها به‌ترتیب متاثر از مولفه‌های عملکرد خدماتی، مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی است که تا اندازه‌ای با نتایج حاصل از توصیف متغیرهای مشاهده‌شده خام متفاوت است. اعتبارسنجی درونی زیرمقیاس‌های چهارگانه و مقایسه آنها با نتایج نهایی بیانگر آنست که تاثیرات غیرمستقیم و نهایی متغیرهای مشاهده‌شده بر ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها بیش از میزان اعتبار مدل‌های اندازه‌گیری ناشی از ماهیت آنها و نقشی است که در عملکرد دهیاری‌ها دارند.