|
|
|
|
بررسی زمین‌ساخت فعال دامنه شمالی البرز خاوری با استفاده از نشانه‌های زمین ریختی در حوضه آبریز گرگانرود
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
روستائی معصومه ,آق آتابای مریم ,رقیمی مصطفی ,نعمتی مجید ,رحیمی چاکدل عزیز
|
|
منبع
|
تحقيقات جغرافيايي - 1393 - دوره : 29 - شماره : 4 - صفحه:43 -56
|
|
چکیده
|
مطالعه حاضر به منظور شناخت فعالیت‌های نو‌زمین‌ساختیحوضه آبریز گرگانرود در دامنه شمالی البرز خاوری واقع در استان گلستان با استفاده از محاسبه شاخص‌های ریختزمین‌ساختی و شواهد زمین ساختی موجود در منطقه مورد کنکاش قرار گرفته است. در این راستا 4 شاخص زمین‌ریختی (شاخص‌های شیب‌رود، نامتقارنی حوضه زهکشی، تقارن توپوگرافی معکوس و پیچ و خم پیشانی کوهستان) محاسبه و نتایج به دست آمده از آنها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی این ویژگی‌ها با هم به عنوان شاخص زمین ساخت فعال نسبی محاسبه شد و به چهار رده شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم، تقسیم‌بندی شد. رده‌های بالای فعالیت زمینساختی اغلب در جنوب و جنوب‌باختری حوضه گرگانرود بدست آمد، در حالی که بقیه ناحیه دارای رده‌های متوسط تا پایین فعالیت است.بالا بودن مقادیر بردارهای عدم تقارن توپوگرافی شاخه اصلی رود گرگانرود به‌طور واضح حاصل عملکرد گسل‌های کاسپین و در بخش‌های جنوبی این حوضه کج‌شدگی بیشتر تحت تاثیر فعالیت انشعابات گسل شمال البرز و گسل خوش‌ییلاق می‌باشد. همسو بودن روند افزایشیشاخص کج‌شدگی در منطقه، با وضعیت گسل‌ها، تاکیدی بر وجود یک ناحیه ساختاری فعال در بخش باختری منطقه مورد مطالعه می-باشد.از دیگر نتایج این پژوهش، پایین بودن مقادیر محاسبه شده شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان و مقادیر بالای شاخص شیب رود است. میزان فعالیت زمینساختی در این ناحیه از شمال به جنوب افزایش می‌یابد. این افزایش می-تواند وابسته به موقعیت نقاط اوج شاخص شیب رودخانه‌ها در راستای گسل‌ها و پاره‌های گسلی باشد. همچنین مقدار نامتقارنی حوضه زهکشی در بیشتر زیرحوضه‌های این منطقه بیشتر یا کمتر از 50 محاسبه شده است که نشان‌دهنده انحراف حوضه‌ها به سوی باختر یا خاور هر آبراهه است. مقایسه بلندی بردارهای عدم تقارن در منطقه، بگونه‌ای آشکار با میزان کج‌شدگی و نوع رده فعالیت زمینساختی منطقه متناسب است. از سوی دیگر، نتایج به دست آمده از بررسی شاخص زمین‌ساخت فعال نسبی در ناحیه مذکور، بیانگر تمرکز مناطقی با فعالیت خیلی بالای زمینساختی در بخش مرکزی حوضه گرگان-رود است، در حالی که سایر مناطق دارای رده‌های متوسط تا بالای فعالیت زمینساختی هستند، این امر موید فعال بودن منطقه مذکور از نظر نو‌زمین‌ساختی می‌باشد.
|
|
کلیدواژه
|
واژه‌های کلیدی: زمین‌ساخت ,ریخت‌زمین‌ساخت ,حوضه آبریز گرگانرود ,شاخص‌های زمین ریختی ,البرز خاوری.
|
|
آدرس
|
university of qom, ایران, university of qom, ایران, university of qom, ایران, دانشگاه شهید باهنر کرمان, ایران, university of qom, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
rahimiaz@yahoo.co.uk
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|