تحلیلی بر رابطه‌ی زمانی نوسان اطلس شمالی و شاخص‌های دمای سطحی اقیانوس اطلس با تغییرپذیری بارش و دمای استان لرستان

در پژوهش حاضر، تاثیر پدیده‌ی نوسان اطلس شمالی و شاخص‌های دمای سطحی اقیانوس اطلس بر بارش و دمای استان لرستان و نیز تاثیر احتمالی این پدیده‌ها در وقوع خشکسالی‌ها و ترسالی‌های منطقه، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، از مقادیر عددی 9 شاخص ارتباط از دور به عنوان شاخص‌های تبیین کننده‌ی تغییرات فشار و دمای اقیانوس اطلس و مقادیر بارش و دمای سه ایستگاه سینوپتیک استان لرستان (خرم آباد، الیگودرز، بروجرد) طی دوره‌ی آماری بلندمدت استفاده گردید. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه می‌باشد. نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص نوسان اطلس شمالی در ماه‌های سرد سال دارای همبستگی بیشتری با بارش و دمای ایستگاه‌های مورد مطالعه است. همچنین فاز مثبت این شاخص با خشکسالی‌های الیگودرز و ترسالی‌های بروجرد مرتبط است. ماتریس همبستگی الگوهای sst نشان داد که اغلب این شاخص‌ها ارتباط مستقیم ناقص ولی نسبتاً ضعیف با تغییرات بارش و دمای ایستگاه‌های مورد مطالعه دارند. خروجی معادلات رگرسیون چندگانه نشان داد که در مجموع، الگوهای مورد بررسی، تغییرات بارش ایستگاه‌های خرم‌آباد، الیگودرز و بروجرد را به ترتیب به میزان 53، 57 و 70 درصد و دمای این ایستگاه‌ها را به ترتیب 66، 45 و 58 درصد تبیین کردند. معادلات و خروجی‌های رگرسیون پس‌رونده نشان داد که الگوی tsa در بین سایر الگوها، موثرترین الگو در تبیین تغییرات بارش و دمای ایستگاه‌های مورد بررسی است. پس از آن، الگوهای amm، nta و tna بیشترین نقش را در این تغییرات دارند.