مدل به عنوان تکنیکی در ژئومورفولوژی

مدل ها ابزارهایی برای تحلیل واقعیت و ساده کردن پیچیدگی های موجود در جهان واقعی هستند . هدف مدل ها افزایش دریافت ما درباره پدیده ها و روندها در جهان خارج می باشد . در این مقاله ضمن ارایه تعارف و توضیح مفاهیم مدل و مدلسازی ، عملکرد و اهداف و ویژگی های اساسی مدل ها توضیح داده شده و انواع مدل ها تقسیم بندی شده اند . همچنین درباره انواع مدل های قیاسی ، شبیه سازی ، ذهنی ، گرافیکی ، ریاضی و آماری توضیحاتی ارایه شده است . فرایند مدلسازی شامل شناخت مساله ، جمع آوری داده ها ، تعیین معیارها ، فرموله کرده ، تعیین و ارزیابی راه حل های ممکن و بررسی صحت عملکرد مدل است که مورد بحث قرار گرفته اند . پس از آنها به اهمیت و ضرورت مدلسازی در علم ژئومورفولوژی که علمی ترکیبی و نیازمند مدلسازی زمانی و عملکردی برای بررسی و رازیابی تحولات ناهمواریهای زمین است پرداخته ایم.نخستین مدل ژئومورفیک مدل چرخه یا سیکل فرسایش بوده که بین سالهای 1884 تا 1899 توسط ویلیام موریس دیویس بنیانگذار مفاهیم اولیه ژئومورفولوژی ارایه شده است . وی نخستین کسی بود که علم ژئومورفولوژی را با مدلسازی پیوند داد . به خاطر ماهیت خاص این علم که در آن ناهواریهای کنونی با توجه به شبیه سازی گسترش تاریخی تحولات زمین به عوامل چندگانه تشریح می گردد ، مدلسازی یکی از فنون جدانشدنی در ژئومورفولوژی قلمداد می شود . بعدها والتر پنک و کینگ در دهه 1920 مدلهای دیگری را برای نمایش تحول ناهمواری ها ارایه کردهند و اکنون هم مدلسازی ژئومورفولوژیک ادامه دارد . مدل های قیاسی ، گرافیکی و سیستماتیک از نظر کاربردی بیشترین اهمیت را در ژئومورفولوژی دارند . بنابراین به تفضیل در این مقاله توضیه داده شده اند . تمامی سیستم ها نیز در ژئومورفولوژی به عنوان مدل به کار می روند بنابراین در این مقاله مدلسازی سیستماتیک در ژئومورفولوژی به تفضیل توضیح داده شده است . اخیرا هم مدلسازی آماری و ریاضی در مطالعات ژئومورفولوژیکی تا حد زیادی به کار می روند که با ارایه شکل ها و معادله ا این مدلها توضیح داده شده اند . این روزها مدلسازی کامپیوتری در پژوهش های شبیه سازی هم فرآیندها و هم عوارض را دارند ما استفاده از آنها را توصیه می کنیم .