>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی و بهینه سازی سازه های بومی جمع آوری آب در مراتع خشک و نیمه خشک جغرافیایی استان فارس  
   
نویسنده شاه ولی منصور ,عابدی سروستانی احمد
منبع تحقيقات جغرافيايي - 1385 - دوره : 21 - شماره : 1 - صفحه:74 -101
چکیده    به دلیل واقع شدن کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین تامین آب شیرین سالم و کافی همواره مشکل بوده است . این واقعیت سختی زندگی مرتعداران و مدیریت دام و بازدهی پایین تولید علوفه در مراتع را به دنبال داشته است . اززمان های بسیار دور پیشینیان با تفکر و ابداع مشکل کم آبی را با کمک دانش بومی حل کرده اند. لذا در مناطق مختلف کشور می توان سازه های بومی جمع آوری و نگهداری آب باران را برای مقابله با کم آبی مشاهده کرد. در برخی مناطق کشور این سازه ها به دلیل نبود دیگر فنآوریها و به دلیل تطابق با شرایط اقلیمی هر منطقه تنها راه تامین آب مورد نیاز انسان و دام هستند. اگر چه استفاده از سازه های بومی به دلیل تحولات اجتماعی - اقتصادی دهه های اخیر همانند گذشته نیست اما آنها کماکان می توانند در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک به عنوان راه حلی موثر برای رفع کمبود آب شیرین محسوب شوند. این سازه ها عبارتند از سطح صیقل، آب انبار سنگی، سنگ آب. چاه مالداری، آب انبار عشایری، چلپ آب و برکه عشایری. اهمیت آنها را میتوان با توجه به وسعت زیاد مراتع کشور و شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی حاکم بر آنها بهتر درک کرد. زیرا یکی از دلایل مدیریت ناصحیح مراتع در کشور کمبود آب شیرین برای مصرف انسان و شرب دام در آنها می باشد. برای مثال میتوان به مراتع قشلاقی و بعضا مراتع ییلاقی اشاره کرد که بسیاری از مرتعداران عشایر به دلیل نبود آب به کوچ زودرس ناچار می شوند. در این راستا سازه های بومی تامین آب در مراتع منطقه گزیندای خردگرایانه هستند. برای این منظور میتوان با تلفیق دانش بومی و دانش رسمی پیرامون این سازه ها سازگاری آنها را برای شرایط خشک و نیمه خشک جغرافیایی رای تامین آب ارتقا بخشید. به همین دلیل مقاله حاضر به معرفی سازه های بومی جمع آوری و نگهداری آب در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک استان فارس و راه های چگونگی بهبود آنها با کمک دانش رسمی می پردازد.
کلیدواژه مناطق خشک و نیمه خشک، مرتع، سازه های آبی، دانش بومی و رسمی، فارس
آدرس دانشگاه شیراز, دانشکده کشاورزی, ایران, دانشگاه شیراز, دانشکده کشاورزی, ایران
پست الکترونیکی shahvali@shirazu.ac.ir
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved