نقش انسان در بروز آشفتگی ها در سطوح دامنه ها و در طول دره های کوهستان های نیمه خشک و پیامدهای آن ( مطالعه موردی: دره لیقوان ( یکی از دره های شمالی کوهستان سهند))

کوهستان های نیمه خشک به لحاظ شرایط طبیعی از حساس ترین مناطق در برابر فعالیت های فرآیندهای فرسایشی می باشند. حضور آثار ژئومورفولوژیکی متنوعی در طول دره ها و سطوح دامنه ها از نتایج فعالیت چنین فعالیت هاییی محسوب می شود. با توجه به آشفته شدن سطوح دامنه ها و انباشتگی حجم زیادی از مواد در دره های کوهستان سهند به عنوان یکی از کوهستان های یکی از کوهستان های نیمه خشک کشور سعی شده است در این مقاله ابتدا پتانسیل سایشی منطقه از نظر شرایط طبیعی ( ویژگی های اقلیمی ، لیتولوژیکی و ژئومورفولوژیکی ) با به کارگیری روش های کلاسیک و ریاضی و با استفاده از داده های واقعی بارش ،‌دبی، دما و رسوب مورد ارزیابی قرار گیرد سپس نقش انسان در آشفتگی ها بررسی شود. نتایج این مطالعات نشان می دهد که تغییرات کاربردی فعالیت های انسانی در طول دره ها و سطوح دامنه ها به فعالیت این فرآیندها شتاب فزاینده ای بخشیده است و عملکرد این فرآیندها را درمرحله دیگری از فرسایش یعنی نوع تسریع شده ان قرار داده است. آثار این آشفتگی ها به صورت ازدیاد مواد انباشته شده در طول دره ظهور بعضی از اشکال ژئومورفولوژیکی مانند تشکیل خندق ها ایجاد زخم ها در سطح شیب های مشرف به دره تغییر در ویژگی هیدرولوژیکی( مانند پیچان ها و افزایش بار رسوب رودخانه) نمود پیدا کرده است. ایجاد ویلاها در مسیر جریان رودخانه ها انحراف آبهای جاری دربسترهای سیلابی به کناره ها و به پای دیواره دره ها تغییرات کاربردی در سطوح دشت های سیلابی و سطوح شیب دار مشرف به دره ها باعث شتاب در فعالیت فرآیندهای کاوشی در بخشی از بستر و افزایش در سرعت فعالیتهای انباشتی در بخش دیگر از ان شده است. در دهه های اخیر تنگ شدگی در مسیر جریان آبهای جاری به طور مستقیم و غیرمستقیم به دست انسان مهمترین عامل در بروز آشفتگی در بستر جریان رودخانه ها بوده است که تاثیر آن در محدوده مورد بررسی به گونه های مختلف ظاهر شده است . تاثیر عمده تنگ تر شدن بستر جریان رودخانه ها و خمیده شدن رودخانه در اثر دست اندازی به دشت سیلابی بیشتر به وقوع سیل های بزرگتر و افزایش قدرت سایشی آبهای جاری منجر شده است.