تحلیل زمانی ، مکانی توده های هوا و کاربرد آن در پایش دوره های خشک و مرطوب در حوضه های جنوب غربی ایران

کیفیت پدیده های محیطی ( دوره خشک و مرطوب ، سرد گرم و ...) به وسیله تکرار سیستمهای سینوپتیکی و توده های هوا کنترل می شود ، لذا ذدر مطالعه حاضر ارتباط فراوانی توده های هوا بادوره های خشک وتر بررسی و تحلیل شده است . به منظور شناسایی توده های هوا و کاربرد آن در پایش دورههای خشک و تر ؛ از روش همدیدی فضایی استفاده شده است . این روش تودههای هوا را بر اساس منشا و تعدیل آنها در مسیر حرکت به شش گروه تقسیم می کند ، که شامل توده های هوای قطبی خشک ، قطبی مرطوب ، حاره ای خشک ، معتدل خشک ، معتدل مرطوب و حاره ای مرطوب می باشد . برای تعیین توده های هوا نیاز به روزهای نمونه شاهد می باشد . نحوه آرایش خطوط ویژه ای به سوی منطقه مورد مطالعه می باشد . معیار های اولیه انتخاب روزهای نمونه برای هر توده هوا در هر ایستگاه از طریق ارزیابی دقیق داده ها و نقشه های هواشناسی سطح منبع تا محدوده مورد مطالعه مسیر یابی ویژگیهای آنها ارزیابی شد. روزهای نمونه انتخاب شده ؛ ویژگیها ی معرف یک توده هوا را مشخص می کنند . به منظور گروه بندی توده های هوا ، متغیرهای دما ، دمای نقطه ، فشار qff‌، ابرناکی ، سمت و سوی باد در ساعات 3 ، 9 ، 15 ، 21 utc برای 10 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 99-1961 در محاسبات منظور شد . با استفاده از روش تحلیل عاملی متغیرهای وابسته به هم ادغام و ابعاد ماتریس ها کاهش داده شد . سپس ویژگیهای متوسط اقلیمی و درصد فراوانی هر یک از توده های هوا به تفکیک ماهانه و برای تمامی ایستگاه ها مورد مطالعه طی دوره 99-1961 محاسبه و نقشه های مربوط به درصد فراوانی ترسیم گردید . در نهایت مقایسه دوره های خشک وتر رابطه بسیار قوی و معنی داری با فراوانی انواع توده های هوا نشان داد ، به عبارتی شرایط اقلیمی و دورههای اقلیمی هر منطقه به وسیله تکرار و اثرات تجمعی توده های هوایی که از ان ناحیه عبورمیکند تعیین می گردد.