خواف و شهرهای آن ( شهرهای جدید بر مدار شهرهای قدیم )

بررسی علل ماندگاری و پایداری شهرهای قدیم در فرآیند رویدادها و حوادث طبیعی و اجتماعی در سه دوره ایرانشهری، اسلامی و جدید مساله اساسی این پژوهش است. برای پاسخ به این مساله فرضیه های معین شده اند و از رویکردهای نظری رایج در جامعه شناسی شهر استفاده شده است. نظریه ساختی - موقعیتی هوفر و نظریه ارزش های تمدنی بمات در تعریف شهر مورد توجه بوده اند. از رویکرد شیوه های تولید آسیایی نظریه مذهبی دوکولانژ و نظریه مکان مرکزی کریستالر برای تبیین واقعیت استفاده شده است. در روش تحقیق در یک بررسی طولی به اسناد و آثار تاریخی مراجعه شده است و علاوه بر مشاهدات مستقیم نگارنده و عنایت به رویکردهای تئوریک تحلیل ثانویه گزارش های معتبر در عرصه ملی و بین المللی دستمایه این کار بوده اند. تلاش شده است که ارزش ها و کارکردهای تمدنی سه دوره مذکور در رشد و شکوفایی شهرهای قدیم و بازآفرینی آنها در عرصه جدید مورد ارزیابی قرار گیرد. علاوه بر آن این پژوهش به باز تولید اطلاعات منحصر به فردی درباره چند شهر باستانی و زنده شرق ایران همچون زوزن، سلومک، سنگان و خرگرد می پردازد که تاکنون مطالب بسیار اندکی درباره برخی از ابنیه تاریخی آنها منتشر شده است. در نهایت این تحقیق حاکی از آن است که با رفع انسداد و موانع تاریخی و بین المللی و اشاعه ارزش های توسعه تمدن غربی شهرهای جدید بر مدار همان شهرهای قدیم بنیانگذاری شده اند و با فراهم آمدن زیرساخت های جدید چشم انداز توسعه درخشانی برای آنها تصور می شود.