پایش فرونشست پهنه شهر رفسنجان و علل احتمالی آن

اهداف: یکی از اصلی‌ترین مخاطرات محیطی دشت‌های کشور پدیده فرونشست است. با توجه به جای‌گیری بسیاری از پهنه‌های شهری در محدوده دشت‌ها، پدیده فرونشست بسیاری از شهرها را تهدید می‌کند. از این رو پژوهش حاضر، با توجه به قرارگیری پهنه شهر رفسنجان در محدوده دشت، با هدف بررسی پهنه شهر به لحاظ فرونشست و تحلیل عوامل احتمالی آن تدوین شد.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و در سال 1402 در رفسنجان انجام شد. این پژوهش به روش تکنیک پیکسل‌های کوهرنس تصاویر راداری انجام شد و داده‌های مورد استفاده تصاویر راداری سنتینل 1 مربوط به سال‌های 2014 تا 2022 بود.یافته‌ها: سطح شهر رفسنجان دچار فرونشست فزاینده‌ای بود که نرخ آن از سال 2014 تا 2022 در حال افزایش بود و مقدار آن از 11 سانتی‌متر به 13 سانتی‌متر در سال رسید. همچنین وسعت مناطق درگیر، افزایش یافت به طوری که روند توسعه از مناطق اطراف شهر به محدوده‌های مرکزی شهر در جریان بود. روی ‌هم‌ اندازی نقشه گسل‌ها و تغییرات سطح آب‌های زیرزمینی طی یک دوره 10ساله با نقشه فرونشست پهنه شهر، نشان از تبعیت الگوی فرونشست از عوامل مذکور داشت.نتیجه‌گیری: محدوده شهر دچار فرونشست پیشرونده‌ای است که به مرور زمان به سمت قسمت‌های داخلی و مرکز شهر کشیده می‌شود. برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی یکی از عوامل تاثیرگذار در امر فرونشست سطح شهر رفسنجان است و گسل نوق فرونشست پهنه شهر را تحت کنترل دارد.  

monitoring of the rafsanjan city subsidence and its possible causes

aims: subsidence is a significant environmental risk in the country’s plains. urban areas located in the plains are at risk of subsidence, posing a hazard to many communities. hence, this study was conducted to examine the subsidence of rafsanjan city region in the plain and analyze the potential elements contributing to it.methodology: this was a practical research study conducted in rafsanjan, utilizing a specific approach. the research employed the technique of coherence pixels as its methodology. the utilized data from sentinel 1 radar pictures pertain to the time period spanning from 2014 to 2022.findings: rafsanjan city has seen a progressive sinking phenomenon, with the rate of subsidence intensifying between 2014 and 2022. the annual subsidence rate has escalated from 11 cm to 13 cm throughout this period. furthermore, the scope of the affected regions has expanded, resulting in the progression of the development process from the outskirts of the city to the center districts. the subsidence pattern of the city is influenced by the combination of fault maps, changes in subterranean water levels during a 10-year period, and the subsidence map.conclusion: the city is experiencing a gradual sinking of the ground, which is spreading towards the inner areas and the center of the city. the uncontrolled extraction of subsurface water sources is a significant factor contributing to the sinking of the city of rafsanjan. the subsidence of the city is mostly influenced by the nogh fault.