راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری شریان‌های حیاتی شهرها در برابر سیل در شهر بجنورد

اهداف: شریان‌های حیاتی یا همان زیرساخت‌ها جزء بنیان‌های اصلی و چارچوب‌های پایه‌ای هر جامعه به شمار می‌آیند که دربرگیرنده تمامی تاسیسات و تسهیلات مورد نیاز آن جامعه‌اند و اگر منقطع یا تخریب شوند بر سلامتی، ایمنی، امنیت و اقتصاد جامعه تاثیر جدی خواهند گذاشت. هدف از این پژوهش بررسی میزان خطر سیل و ارزیابی شریان‌های حیاتی شهر بجنورد با استفاده از الگوریتم جنگل‌های تصادفی بود. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده در سال 1402 در شهر بجنورد به انجام رسید. برای ارایه راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری شریان‌های حیاتی شهر در برابر سیل از الگوریتم جنگل‌های تصادفی استفاده شد. پس از بررسی‌های انجام‌شده 100 نقطه سیل‌گیر و 100 نقشه بدون سیل شناسایی شده و از 14 عامل موثر در وقوع سیلاب شامل ارتفاع، شیب، جهت، بارش، زمین‌شناسی، تراکم آبراهه، تراکم مسکونی، تراکم جمعیت، مسیل‌ها، فاصله از دشت‌های سیلابی، کاربری اراضی، شاخص پوشش گیاهی، شاخص انحنای زمین و شاخص رطوبت توپوگرافی استفاده شد. برای محاسبه درجه اهمیت هر شاخص از شاخص نسبت افزایش اطلاعات استفاده شد.یافته‌ها: ارتفاع، بارش و کاربری اراضی اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر وقوع سیل در شهر بجنورد بودند. همچنین 676 هکتار از منطقه مورد مطالعه در وضعیت بیشترین خطر سیل و 852 هکتار نیز در معرض کمترین خطر بودند. مساحت قابل توجهی از مناطق مسکونی دارای ریسک بالایی در مقابل سیلاب بودند.نتیجه‌گیری: شبکه‌های خیابانی متصل، انتخاب دقیق مصالح سطح خیابان، قرارگیری ساختمان‌های استراتژیک، اندازه بلوک‌های کوتاه‌تر و الگوی شبکه‌ای با تقاطع‌های مکرر در کاهش تاثیر سیل حایز اهمیت هستند. 

strategies for mitigating vulnerability of critical urban arteries to flooding within bojnurd city

aims: the fundamental pillars and structures crucial to any community are the vital arteries or infrastructures, encompassing all essential facilities and utilities. if these are disrupted or damaged, it will have a significant impact on the health, safety, security, and economy of the society. the objective of this study was to evaluate the flood risk and analyze the critical arteries of bojnurd city. methodology: a research of applied nature was carried out in 2022 within bojnurd city. the random forest algorithm was employed to propose strategies for reducing the susceptibility of city arteries to floods. through the research, 100 locations prone to flooding and 100 maps free from flooding were identified. fourteen factors influencing flooding were considered, such as elevation, slope, direction, precipitation, geology, river density, population density, residential density, distance from floodplains, land use, vegetation cover index, topographic land slope index, and moisture index. the significance of each factor was determined by calculating the information gain ratio.funding: the variables of elevation, precipitation, and land utilization exerted a notable influence on the occurrence of flooding within the urban area of bojnurd. moreover, an analysis encompassing an area of 676 hectares pinpointed the regions characterized by the most elevated susceptibility to floods, while 852 hectares were recognized as exhibiting the least vulnerability. it was observed that a considerable portion of the residential zones face a heightened likelihood of being affected by flood events.conclusion: the interconnected nature of street networks, meticulous consideration of street surfacing materials, strategic positioning of buildings, smaller block dimensions, and the implementation of a grid layout featuring regular intersections play a crucial role in mitigating the effects of flooding.