ارزیابی و سنجش فضایی توسعه پایدار شهری با رویکرد شهر سالم در کلان‌شهر تهران

اهداف: رویکرد شهر سالم از بُعد زیست‌محیطی، سلامت جامعه، محیط زندگی فردی و اجتماعی، رفاه اجتماعی و غیره، به بررسی کیفیت زندگی افراد یک جامعه می‌پردازد. گسترش بی‌قواره شهر تهران در دهه‌های اخیر مشکلات گوناگونی همچون تخریب محیط‌ زیست، آلودگی آب، هوا و خاک، افزایش بیماری‌های جسمی-روانی و غیره را موجب شده است. این امر در تضاد با توسعه پایدار شهرها و محیط‌ زیست است و باعث شده مدیریت شهری تهران با مشکلات و چالش‌های فراوانی مواجه شود.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با هدف شناسایی شاخص‌های شهر سالم، به ارزیابی و مقایسه وضعیت زیست‌محیطی شهر تهران انجام شده است. جامعه آماری شهرهای منتخب آسیایی و مناطق 22گانه تهران است. وضعیت هر یک از شاخص‌ها نیز به تفکیک مناطق از منابع کتابخانه‌ای و مراجعات سازمانی جمع‌آوری‌ شده است. در ابتدا برای تعیین و شناخت میزان نزدیک‌بودن شهر تهران به شاخص‌های شهر سالم، با استفاده از مدل تحلیل شبکه فازی و مدل رتبه‌بندی ویکور، جایگاه این شهر در میان شهرهای منتخب آسیایی تعیین و اولویت‌بندی شد. سپس با استناد به اوزان اختصاصی شاخص‌ها و مدل ویکور، رتبه‌بندی هر یک از مناطق 22گانه شهر تهران صورت گرفت، تا اهمیت هر یک از آنها در وضعیت کنونی شهر تهران مشخص شود.یافته‌ها: تهران در رتبه ششم شهرهای منتخب آسیایی قرار دارد، ولی در تمامی معیارهای بررسی‌شده از متوسط مقادیر به‌دست‌آمده، رتبه پایین‌تری دارد. این بررسی در بین مناطق تهران نیز نشان داد که مناطق 22، 18 و 6 در بهترین و مناطق 9، 10 و 12 در بدترین وضعیت قرار دارند.نتیجه‌گیری: شاخص‌های شهر سالم در تهران نسبت به میانگین این شاخص‌ها در بین شهرهای منتخب آسیایی پایین‌تر قرار داشته و مناطق 22گانه تهران نیز در وضعیت نامطلوبی در ارتباط با شاخص‌های شهر سالم قرار دارد. 

spatial evaluation and measurement of sustainable urban development with a healthy city approach in tehran metropolis

aims: the healthy city approach examines the quality of life of individuals within a society by considering various factors such as the environment, community health, individual and social living conditions, and social welfare. in this descriptive-analytical study, the environmental situation of tehran was assessed and compared in order to identify the indicators of a healthy city.methodology: for this study, the statistical population consisted of asian cities and 22 districts within tehran. the data on each indicator was collected separately from various library sources and organizational references. initially, the proximity of tehran to the indicators of a healthy city was determined and prioritized by employing the fuzzy network analysis model and the vicor ranking model. this allowed for a comparison of tehran’s position with that of other selected asian cities. then, by referring to the specific weights of the indicators and vicor model, the ranking of each of the 22 districts of tehran was done, in order to determine the importance of each of them in the current situation of tehran.findings: the obtained results indicate that tehran ranks sixth among the selected asian cities, but it has a lower rank in all the examined criteria than the average values obtained. among the regions of tehran, this survey also showed that regions 22, 18 and 6 are in the best condition and regions 9, 10 and 12 are in the worst condition.conclusion: these results show that tehran has taken steps towards achieving the indicators of a healthy city, but due to various reasons, it has not been able to achieve these indicators in 22 regions with tasteful management. the proposed strategy is an adaptive approach and improving governance capacity.