تحلیل منطق چیدمان سکونتگاه‌‌های شهری در پهنه سواحل خزر

اهداف: ادراک و تحلیل چینش و کشف منطق چیدمان فضایی سکونتگاه ها درایجاد و توسعه کانون های جمعیتی موثر است. چیدمان شهرها در جلگه هایساحلی دارای منطق خاصی است و از قوانین ویژهای پیروی می کند که بازشناسی آنها مستلزم آشنایی با حافظه تکوین تاریخی جلگه های ساحلی و عواملی است که در پارهای از نقاط آن سبب ایجاد هویت مکانی خاص و جذابیتی برای بستر اولیه و تبلور کانون مدنیت شهری شده است. هدف این مطالعه، تحلیل منطق چیدمان سکونتگاه های شهری در پهنه سواحل خزر بود.روش شناسی: در این پژوهش با اتکا بر تئوری چیدمان فضا و رویکردپدیدارشناسی و با هدف ادراک سرزمینی، به بازشناسی فرایندهای هویت سازمکانی در جلگه سواحل شمال ایران پرداخته شد. یافته ها : چیدمان سکونتگاه ها، با نگاه به مولفه های ژئومورفیک از جمله تراس های دریاچه ای، خط تعادل آب و خشکی، خط تعادل آب و یخ و مئاندرها و الگوی شبکه زهکشی مورد تحلیل قرار گرفت و با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، الگوی چیدمان فضایی سکونتگاه ها و پیکربندی فضا بررسی و آنالیز شد. نتیجه گیری : منطق چیدمان سکونتگاه های نگاره دریایی سواحل شمال ایران با نگاره های دریایی سواحل جنوب ایران تفاوت دارد. سکونتگاه های شهری در نگاره دریایی از قاعده بزرگی- فاصله خطوط تراز آبی تبعیت میکنند. سکونتگاه های شهری در نگاره دریایی با توجه به رفتار رودخانه ها از قانون بیفورکاسیون تبعیت نمی کنند. سکونتگاه های شهری در نگاره کوهستانی استقرار نیافته اند و روستاها هویت خود را از خط تعادل آب و یخ گرفته اند.

urban spatial syntax logic in the coastal plain northern coast of iran

aims understanding and analyzing the space syntax logic of the spatial arrangement of settlements is effective in creating and developing population centers. the space syntax cities in the coastal plains has a special logic and follows special rules, the recognition of them requires familiarity with the memory of the historical development of coastal plains and factors that in some parts of it have created a spatial identity and attractiveness for the initial bed and the crystallization of the center of urban civilization. methodology: in this study, relying on the theory of the space syntax and phenomenological approach and with the aim of territorial perception, we have recognized the processes of spatial identity in the plains of the northern coast of iran. finding: syntax analysis of settlements has been considered by looking at geomorphic components such as lake terraces, equilibrium ice – water line, equilibrium water, ice line, meander and drainage network pattern and using descriptive-analytical method and using gis, we have studied and analyzed the space syntax pattern of settlements and the configuration of space. conclusion: the results of this study show that:- syntax logic marine painting settlements of the northern coasts of iran are different from marine paintings of the southern coasts of iran. -urban settlements in the marine image follow the frequency-magnitude rule of water level lines.- urban settlements in the marine image of the southern coasts do not follow the law of bifurcation.- urban settlements are not located in the mountain landscape and villages have taken their identity from the equilibrium ice-water line and permanent snow.