شاخص‌های پیشران در بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی شهر زاهدان

اهداف: یکی از مهم‌ترین بازتاب‌های شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محله‌های آسیب‌پذیر و یا سکونتگاه‌های غیررسمی در مرکز یا پیرامون شهرها است. هدف از این پژوهش، ارزیابی شاخص‌ها و متغیرهای پیشران در بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی شهری در شهر زاهدان بود. روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی-اکتشافی در سال 1400 در منطقه زاهدان به انجام رسید. داده‌های مورد نیاز با استفاده از تکنیک پویش محیطی و بررسی پیشینه ادبیات جمع‌آوری شد. جامعه آماری در رابطه با سنجش ظرفیت نهادی، کارمندان و مدیران نهادهای مرتبط بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند (n=50). به‌منظور ارزیابی شاخص‌ها و متغیرهای پیشران از تحلیل نظرات کارشناسی با آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده شد. اجزا و عناصر سیستم بافت ناکارآمد شهر گونه‌بندی و تحلیل شد برای تحلیل یافته‌ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق این دو با یکدیگر به منظور تحلیل نتایج مدل کارت امتیاز متوازن استفاده شد. یافته‌ها: این پژوهش کاربردی-اکتشافی در سال 1400در منطقه زاهدان به انجامرسید. داده های مورد نیاز با استفاده از تکنیک پویش محیطی و بررسی پیشینهادبیات جمع آوری شد. جامعه آماری در رابطه با سنجش ظرفیت نهادی، کارمندان و مدیران نهادهای مرتبط بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند (n=50) . به منظور ارزیابی شاخص ها و متغیرهای پیشران از تحلیل نظرات کارشناسی با آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. اجزا و عناصر سیستم بافت ناکارآمد شهر گونه بندی و تحلیل شد برای تحلیل یافته ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق این دو با یکدیگر به منظور تحلیل نتایج مدل کارت امتیاز متوازن استفاده شد. نتیجه‌گیری: در بین عوامل موثر بر بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی شهر زاهدان، شاخص مدیریتی-نهادی نیازمند توجه بیشتری است که قطعا بر وضعیت سایر عوامل اجتماعی-فرهنگی و جمعیتی، اقتصادی و محیطی-کالبدی تاثیر بسزایی خواهد داشت. 

driving indicators in the regeneration of informal settlements in zahedan city, iran

aims: one of the important reflections of contemporary urbanization is the emergence and expansion of vulnerable neighborhoods or informal settlements in suburban areas. this study aimed to evaluate the effective factors in the regeneration of city settlements in zahedan city.methodology: this applied-exploratory research was carried out in 2022-2023 in zahedan city. the data was collected using the environmental scanning technique and literature review. the statistical population was the employees and managers of related institutions, who were selected by purposive sampling (n=50). the analysis of expert opinions was used through a sample t-test. ahp and bsc models were used to analyze the effective factors in the urban regeneration of informal settlements.findings: the indicators affecting the regeneration of informal settlements were socio-cultural and demographic, economic, environmental-physical, and managerial-institutional. the socio-cultural and demographic (62.03%), economic (50.74%), environmental-physical (54.23%), and managerial-institutional (48.20%) indicators were in inappropriate, medium, medium, and weak conditions, respectively.conclusion: among the affecting indicators in the regeneration of informal settlements in zahedan, the managerial-institutional needs more attention, which will definitely have a significant impact on the status of other sociocultural and demographic, economic, and environmental-physical indicators.