تحلیلی بر وضعیت توسعه گردشگری ایران با تاکید بر اقامتگاه‌های بوم‌گردی

اهداف: با توجه به پتانسیل‌های بوم‌گردی ایران، در بین انواع گردشگری، شانس بیشتری برای بهره‌مندی از حوزه بوم‌گردی برای کمک به توسعه کشور وجود دارد و در این زمینه توجه به توسعه اقامتگاه‌ها راهکاری برای دستیابی به نتایج مطلوب است. هدف این تحقیق، بررسی ظرفیت توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در استان‌های ایران بود. روش‌شناسی: این تحقیق توصیفی-تحلیلی در سال 1401 انجام شد. محدوده مکانی تحقیق، استان‌های ایران بود. معیارهای موثر بر ظرفیت توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی با استفاده از مطالعه پیشینه پژوهشی تهیه شد. معیارهای مورد نظر برای هر یک از استان‌ها با استفاده از مطالعه پیشینه تحقیقاتی مرتبط در 10 سال اخیر (1391-1401)، سالنامه‌های آماری و گزارش مراجع ذی‌صلاح بررسی شد. برای رتبه‌بندی استان‌های کشور از روش تاپسیس استفاده شد. تعیین وزن معیارها در روش تاپسیس از طریق آنتروپی شانون انجام شد. نقشه نهایی ظرفیت توسعه اقامتگاه‌ها در محیط gis فراهم شد. یافته‌ها: بنابر نتایج، بیشترین ظرفیت توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر اساس معیارهای زیرساخت، مدیریت اقامتگاه‌های بوم‌گردی و جذابیت‌های گردشگری برای استان‌های یزد، اصفهان، تهران، فارس و خراسان شمالی و کمترین ظرفیت برای استان‌های ایلام، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان بلوچستان وهرمزگان به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: استان‌های ایلام، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان بلوچستان و هرمزگان کمترین ظرفیت توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی را دارند که نیازمند برنامه‌ریزی و استراتژی‌های مناسب برای ارتقای این ظرفیت هستند.  

an analyses of tourism development in iran emphasizing eco-tourism resorts

aims: based on the ecotourism potential of iran, there is a greater chance to benefit from the field of ecotourism to help the development of the country, and in this area, paying attention to the development of eco lodges is a solution to achieving the desired results. the purpose of this research was to investigate the development capacity of ecotourism resorts in the provinces of iran.methodology: this descriptive-analytical research was conducted during 2023-2024. the geographical scope was the provinces of iran. effective criteria on the development capacity of eco-lodge were prepared using the research background study. the criteria for each of the provinces were examined by studying relevant research background (2012-2022), statistical yearbooks, and reports of competent authorities. topsis method was used to rank the provinces of the country. the weight of criteria in the topsis method was determined through the entropy model. the final map of the eco-lodge development capacity was provided by gis. findings: the highest capacity for eco-lodge development were obtained for yazd, isfahan, tehran, fars, and north khorasan, and the lowest capacity was obtained for ilam, lorestan, kohgiluyeh and boyer ahmad, sistan baluchistan and hormozgan.conclusion: eco-lodge development is a strategy for ecotourism development, which can be implemented according to several factors such as natural attractions, eco-lodge management, and infrastructure development. the provinces of ilam, lorestan, kohgiluyeh, boyar ahmad, sistan baluchistan, and hormozgan have the lowest capacity to develop ecotourism residences, which require appropriate planning and strategies to improve this capacity.