تحلیل نقش مولفه‌های کم‌کربن‌سازی بخش حمل‌ونقل در جلفا و جانانلو (منطقه آزاد ارس) با رویکرد آینده‌پژوهی

اهداف: بخش حمل‌ونقل در ایران حدود یک‌چهارم از کل دی‌اکسید کربن موجود در کشور را تولید می‌کند که سهم قابل توجهی است. حمل‌ونقل در شهرهای جلفا و جانانلو واقع در منطقه آزاد ارس به عنوان شهرهای میانه اندام نقش بارزی در تولید دی‌اکسیدکربن دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر کم‌کربن‌سازی شهرهای جلفا و جانانلو بود.روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی در سال 1400 با استفاده از تحلیل ساختاری به روش micmac انجام شد. شاخص‌های موثر بر کم‌کربن‌سازی شهری با استفاده از مطالعه پیشینه تحقیقاتی و مصاحبه با پنل خبرگان تهیه شد. خبرگان مورد مطالعه شامل 30 کارشناس مطالعات توسعه پایدار شهری بوده که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه شد. شاخص‌های مورد تاکید، با استفاده از کدگزاری متن استخراج‌شده و برای سنجش اولویت در اختیار همان پنل کارشناسی قرار گرفتند. پایایی داده‌ها تایید شد. تحلیل داده‌ها به منظور استخراج متغیرهای تاثیرگذار و ارتباط آنها با استفاده از نرم‌افزار micmac انجام شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها، متغیرهای کلیدی شامل حمل‌ونقل الکترونیک، حمل‌ونقل هوشمند و ترویج انرژی کم‌کربن و متغیرهای حد واسط شامل هزینه سوخت، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، تصمیمات کلان مدیریتی، اختلاط کاربری‌ها، فشرده‌سازی شهرها، مدیریت حمل‌ونقل، جایگزینی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، دسترسی مناسب، فرهنگ حمل‌ونقل عمومی، حمل‌ونقل غیرموتوری و کاهش زمان سفر بودند.نتیجه‌گیری: نتایج کلی تحقیق بیانگر این است که سیاست‌های کلان مدیریتی، بهبود زیرساخت‌های شهری در زمینه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل شهری، به‌کارگیری تکنولوژی‌های حمل‌ونقل الکترونیکی، بهبود شبکه راه‌های درون و برون شهری، به ترتیب دارای بالاترین اثرگذاری بر کم‌کربن‌سازی شهرهای جلفا و جانانلو هستند. 

role of low-carbon components in transportation of jolfa and jananlo cities, iran, (aras free region) using a future research approach

aims: the transportation sector in iran produces about a quarter of the total carbon dioxide in the country, which is a significant share. transportation in the cities of jolfa and jananlo, located in the aras free zone, as medium size cities, plays a significant role in the production of carbon dioxide. this study aimed to identify the variables influencing the carbon reduction of jolfa and jananlo cities.methodology: this study was carried out using the descriptive-analytical method in 2022 using structural analysis using the micmac method. effective indicators on carbon reduction were prepared by studying the research background and interviewing the expert panel. 30 experts in sustainable urban development were selected using purposeful sampling and interviewed. the indicators were extracted using text coding and were provided to the expert panel to measure priority. data reliability was confirmed in micmac software. data were analyzed using extracting influential variables and their relationship using micmac software. findings: the key variables included electronic transportation, smart transportation, and the use of renewable energy. intermediate variables included fuel cost, transportation infrastructure, management decisions, the mix of uses, urban compaction, transportation management, substitution, use of renewable energy, appropriate accessibility, public transportation culture, non-motorized transportation, and travel time reduction.conclusion: macro-management policies, improvement of urban infrastructure in various fields, including urban transportation, application of electronic transportation technologies, and improvement of inner and outer city road networks, respectively, have the highest effectiveness in creating low carbon city in jolfa and jananlo cities.