کفایت داده‌های مطالعات پهنه‌بندی اقلیمی برای استفاده در مطالعات معماری اقلیمی کاربردی در اقلیم گرم و خشک ایران

اهداف: مجلات علمی-پژوهشی از اصلی‌ترین و معتبرترین ویترین‌های عرضه دستاوردهای علمی هستند. هدف این مقاله بررسی کفایت استفاده از داده های اقلیمی و تنوع روش های متداول در مطالعات معماری مرتبط با اقلیم و همچنین، بررسی مطالعات در حوزه پهنه بندی اقلیمی و نیز تنوع مطالعات موردی، در راستای رفع نیاز پژوهش های معماری مرتبط با اقلیم بود. روش‌شناسی: این تحقیق کاربردی در سال 1400 و با روش تحلیل استنادی و محتوایی انجام شد. از مجموع 160 مقاله، 101 مقاله علمی-پژوهشی در حوزه معماری اقلیمی و 51 مقاله در حوزه پهنه بندی اقلیمی انتخاب شدند که از سال 1380 تا 1399 در ایران چاپ شده اند. روش جمع‌آوری اطلاعات نیز به‌صورت کتابخانه‌ای، بررسی اسناد و مدارک مکتوب و نیز جست‌وجو در نمایه نشریات داخلی با استفاده از کلید‌واژه‌های اقلیم و اقلیم‌شناسی بود. ابزار گردآوری اطلاعات شامل برگه کدگذاری بود و تجزیه‌و‌تحلیل داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای و آمار توصیفی در نرم‌افزار spss 25 انجام شد. یافته‌ها: براساس نتایج، در 45/54% از مطالعات معماری اقلیمی از شرح توصیفی و در 11/88% از شرح توصیفی کمی-کیفی استفاده شده بود. فراوانی مطالعات معماری اقلیمی در دوره 99-1380 در مناطق گرم و خشک، 45% بود. در حالی که 47% مطالعات پهنه بندی اقلیمی در نیمه شمال غربی و شمالی ایران با آب و هوای سرد و معتدل و مرطوب انجام شده بود. پهنه بندی اقلیمی با استفاده از ترکیب عناصر اقلیمی بیشترین فراوانی را داشت (27/77%) و پس از آن روش کوپن‌گایگر (16/22%) به‌عنوان روشی موثر در پهنه بندی اقلیمی استفاده شده بود. نتیجه‌گیری: مطالعات پهنه بندی اقلیمی منتشرشده در سال‌های 99-1380 در راستای رفع نیاز محققین در حیطه معماری اقلیمی به‌خصوص در اقلیم گرم و خشک و در استان های با تراکم ساختمانی بالا از جمله تهران به حد کافی نیست.

adequacy of climate zoning studies data for use in applied climate architecture studies in hot and dry climates of iran

aims: scientific research journals are one of the main and most reputable bases for presenting the scientific achievements. this study aimed to investigate the adequacy of the use of climatic data and the variety of common methods in climate-related architectural studies and to review studies in the field of climate zoning and the diversity of case studies to meet the need for research of climatic architecture.methodology: this applied research was carried out in 2021-2022 on 101 and 51 scientific-research articles in climatic architecture and climatic zoning, respectively which were published in iran from 2001 to 2021. the methodology was content analysis. data were collected using the library, review of written documents, also search in the index of internal publications using the keywords climate and climatology. the data collection tool was a coding paper. data were analyzed using the chi-square test and descriptive statistics through spss 25 software.findings: the descriptive method was used in 45.54% of climatic architecture studies, and quantitative-qualitative descriptive description was used in 11.88%. the frequency of climatic architecture studies in 2001-99 in hot and dry areas was 45%. while, 47% of climatic zoning studies were conducted in northwestern and northern iran with cold, temperate, and humid climates. climatic zoning using the combination of climatic elements was the most common (27.77%), and then the copenhagen method was used as an effective method in climatic zoning (16.22%).conclusion: climatic zoning in studies published in 2001-2020 is not sufficient to meet the needs of researchers in the field of climatic architecture, especially in hot and dry temperate and in provinces with high building density, including tehran.