پایش تغییرات سطوح برفی و برآورد حجم آب معادل برف با استفاده از داده‌ه‌های سنجنده amsr-2/amsr-e و modis (مطالعه موردی: حوضه‌های کارون، کرخه و دز)

اهداف: هدف از انجام این مطالعه، بررسی تغییرات فضایی-زمانی پوشش برف و آب معادل برف حوضه‌های کارون، کرخه و دز و تاثیر تغییرات در آب‌دهی حوضه‌های مذکور بود. روش‌شناسی: به‌منظور استخراج پوشش برف و اندازه‌گیری آب معادل برف و همبستگی آن‌ها با آب‌دهی حوضه کارون، کرخه و دز از روش آستانه‌گذاری روی باندهای انعکاسی و حرارتی، روش من‌کندال، همبستگی اسپیرمن و داده‌های سنجنده modis (2020-2000)، تصاویر موجود سنجنده amsr-2/amsr-e (2020-2003) و آب‌دهی ماهانه همزمان با تصاویر ماهواره‌ای مذکور استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل سری زمانی در هر سه حوضه مورد مطالعه، نشانگر روند کاهشی مساحت پوشش برف و حجم آب معادل برف در اکثر ماه‌ها بود، بیشترین تغییرات کاهشی مساحت پوشش برف، در حوضه دز و ماه مارس با مقدار 3/26- و بیشترین تغییرات کاهشی آب معادل برف نیز در حوضه کارون و ماه فوریه با مقدار 3/86- مشاهده شد. بیشترین میزان همبستگی در هر سه حوضه مربوط به حوضه دز در ماه ژوئن با مقدار 0.775 (0.01>p) و کمترین آن مربوط به حوضه کرخه در ماه فوریه با مقدار 0.183 بود. بررسی ارتباط میان دبی و آب معادل برف تصاویر amsr-2/amsr-e هم نشان داد که بیشترین میزان همبستگی، مربوط به حوضه کارون در ماه ژانویه با مقدار 0.721 بود (0.01>p). نتیجه‌گیری: به‌طور کلی در سال‌های مورد مشاهده مساحت پوشش برف و آب معادل برف در تمامی ماه‌ها کاهشی بوده و در حوضه‌های کارون و دز از شدت بیشتری برخوردار است. علاوه بر این در بیشتر ماه‌ها ارتباطی میان مساحت پوشش برف و دبی حوضه‌ها وجود ندارد. 

monitoring snow cover changes and the volume of snow water equivalent using modis and amsr-2/amsr-e sensor data (case study: karun, karkheh and dez basins)

aims: the aim of this study was to investigate the spatio-temporal changes of snow cover and snow water equivalent in karun, karkheh and dez basins and the effect of changes in the discharge of these basins.methodology: in order to extract snow cover and measure snow water equivalent and their correlation with the discharge of karun, karkheh and daz basins, from the thresholding method on reflective and thermal bands, man kendal method, spearman correlation and modis measurement data (2000-2020), available images of amsr-2/amsr-e sensor (2003-2020) and monthly discharge at the same time with the mentioned satellite images have been used.findings: the results of time series analysis in all three studied basins show a decreasing trend of snow cover area and volume of the snow water equivalent in most months and the most decreasing changes in snow cover area were observed in dez basins and march with a value of -3.26 and the most decreasing changes of snow water equivalent were observed in karun basin and february with a value of -3.86. the highest correlation in all three basins was related to dez basin in june with a value of 0.775 (p<0.01) and the lowest was related to karkheh basin in february with a value of 0.183. examination of the relationship between discharge and snow water equivalent amsr-e/amsr-2 images also showed that the highest correlation was related to karun basin in january with a value of 0.721 (p<0.01).conclusion: generally, in the observed years, the area of snow cover and snow water equivalent in all months has decreased and is more severe in karun and dez basins. in addition, in most months, there is no significant relationship between snow cover area and basin discharge.