بررسی نقش جنبش‌های گسل پنهان راندگی خرم‌آباد در تحول سامانه زهکشی رودخانه خرم‌آباد

اهداف: دشت خرم‌آباد در واحد زاگرس چین‌خورده واقع شده است و رودخانه خرم‌آباد که یکی از سرشاخه‌های اصلی رود کرخه است از میان این دشت می‌گذرد. از آنجا که گسل پنهان و فعال خرم‌آباد در این منطقه واقع گردیده است این منطقه به شدت تحت تاثیر فعالیت‌های نوزمین‌ساختی این گسل قرار دارد. بنابراین در این تحقیق، هدف بررسی تاثیر فعالیت‌های این گسل بر فعالیت‌های ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. ماهیت داده‌ها و محاسبات کمی و مبتنی بر استفاده از تکنیک‌های سنجش از راه دور، شاخص‌های هندسی، عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای و اندازه‌گیری‌های میدانی است. در راستای بررسی تاثیر فعالیت‌های گسل پنهان خرم‌آباد بر فعالیت‌های ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد نخست مسیر رودخانه به پنج زیرپهنه تقسیم و سپس از عکس‌های هوایی سال 1334 و تصاویر گوگل ارث سال 1395 با پردازش در محیط gis جهت مقایسه تغییرات استفاده گردید. با رقومی سازی مسیر رودخانه در محیط اتوکد، شاخص‌های هندسی گرادیان نشیب رود و مقادیر سینوسیتی برای 5 زیرپهنه فوق در امتداد مسیر رودخانه مشخص گردید و با مراجعات میدانی نیمرخ طولی و تغییرات پادگانه‌های آبرفتی اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: مقادیر به دست آمده از شاخص‌های هندسی رودخانه خرم‌آباد نشان می‌دهد در نتیجه تحرکات گسل پنهان خرم‌آباد، تاقدیس خرم‌آباد و نواحی بالادست آن درحال فرازگیری و نواحی پایین دست درحال پایین افتادگی یا جاماندگی هستند. این روند، افزایش شیب میانگین در طول مسیر رودخانه را در پی داشته و این روند به صورت تغییر در تعداد و ویژگی‌های هندسی رودخانه تظاهر پیدا کرده است. نتیجه‌گیری: دلیل اصلی تغییرات ریخت‌زمین‌ساختی در روخانه خرم‌آباد جنبش‌های زمین‌ساختی است. لذا با توجه به آنچه گفته شد، جنبش‌های گسل پنهان راندگی خرم‌آباد، مهم‌ترین عامل تغییردهنده ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد است.

Investigating the Role of the Movements of Khorram Abad’s Hidden Thrust Fault in the Evolution of Khorram Abad River’s Drainage System

Aims: Khorram Abad plain is located in the folded Zagros zone and its River, as one of the main rivers discharging to Karkheh River, flows through this plain. This region is highly influenced by the neotectonic activities of this fault since Khorram Abad rsquo;s hidden and active fault is located in this region. Therefore, the current study aimed at the investigation of the effect of this fault rsquo;s activities on the morphological activities of Khorram Abad River.Methodology: This is an empirical study that is quantitative in terms of used data and calculations. Remotesensing techniques, geometrical indices, aerial photos, satellite images, and field studies are used in the current research. For this purpose, the river rsquo;s route was divided into five subzones to be more precise. Then, the aerial photos taken in 1955 were compared to Google Earth rsquo;s 2016 images in GIS. Geometrical indices such as the gradient of the river rsquo;s slope and sinuosity of the mentioned five subzones were calculated by the digitization of the river rsquo;s route in AutoCAD; the profiles and the changes in the alluvial terraces were measured through field observations.Findings: Khorram Abad River rsquo;s geometrical indices indicated that Khorram Abad rsquo;s anticline and its upstream regions are upheaving and the downstream regions are subsiding or staying in their previous positions. This ascending trend has been followed by an increase in the average riverchr('39')s slope has changed the number of the tributaries and geometrical properties of the river.Conclusion: The primary reason for the morphological changes in the Khorram Abad River is the geological movements. Then, the movements of Khorram Abad hidden thrust fault were the most important factors changing the morphology of Khorram Abad River in the studied period.