بازسازی شرایط اقلیمی فاز اقل کواترنر در حوضه رودخانه شهداد

اهداف: تغییرات اقلیمی یکی از ویژگی‌های دوره کواترنر به شمار می‌رود. لندفرم‌های سطح زمین در این دوره دستخوش تحولات فراوانی شده‌اند. هدف این پژوهش، بازسازی شرایط اقلیمی فاز اقل کواترنر حوضه رودخانه شهداد بود.روش‌شناسی: برای دستیابی به دما و بارش گذشته، ابتدا به محاسبه خط مرز برف دایمی با استفاده از روش‌های رایت و پورتر اقدام شد. سپس بر مبنای نقشه‌های توپوگرافی 1:50000، مدل رقومی ارتفاعی 30متر، تعداد سیرک‌ها و پادگانه‌ها شناسایی شد.یافته‌ها: در زمان حال حداکثر و حداقل دما و بارش به ترتیب، 25 و 5 درجه سانتی‌گراد و 210 و 60 میلی متر، و در زمان گذشته به ترتیب، 20 و 20 درجه سانتی‌گراد و 450 و 150 میلی متر بود. ارتفاع خط مرز برف دایمی در روش رایت با گذراندن خط 60% مکان سیرک‌های یخچالی حوضه رودخانه شهداد 2908متر، در روش ارتفاع کف سیرک 2849متر، در روش نسبت ارتفاع 3018متر، و نهایتاً در روش نسبت انباشتگیمساحت 2850متر بود که میانگین این چهار روش، ارتفاع 2906 بود. تعداد 104 سیرک شناسایی شد که بیشترین فراوانی سیرک‌ها در ارتفاع 2700 تا 2900متر بود. همچنین با بازسازی پادگانه‌های دریاچه‌ای و برقراری ارتباط بین پادگانه‌های هم‌ارتفاع، تعداد 5 پادگانه شناسایی شد که در ترازهای ارتفاعی 1000، 800، 550، 400 و 250متر قرار گرفته‌ بودند.نتیجه‌گیری: هرچند امروز حوضه رودخانه شهداد در منطقه خشک اقلیمی قرار گرفته است، اما شواهد حاکی از آن است این حوضه تعداد زیادی از شواهد یخچالی شامل پادگانه‌های یخچالی، سیرک‌ها و غیره را در خود جای داده است و در زمان گذشته دمای کمتر و بارش بیشتری داشته است؛ بنابراین استفاده از شواهد ژئومورفولوژیک یخچالی، روش مناسبی برای بازسازی محیط و آب و هوای دیرینه در طول آخرین دوره حداکثر گسترش یخچالی است.

Reconstruction of the Least Phase Quaternary Climate Condition in Shahdad River Basin

Amis: Climate changes are the most dominant characters in quaternary period. The aim of this research was to reconstruct the least phase quaternary climate condition in Shahdad basin.Methodology: At first the Wright and Porter method were used to access the last temperature and rainfall, and then the cirques and terraces were recognized based on the topography maps 1:50000 and digital elevation model of 30m.Findings: The maximum and minimum of temperature and rainfall were 25 °C and 5 °C and 210 and 60 ml in the present time, as well as, 20 °C and 20 °C and 450 and 150 ml in the last time. The altitude of perpetual snow line was 2908 m in the Wright method by passing the line of 60% of the location of glacial circuses of Shahdad basin, 2849 m in the cirquefloor altitude method, 3018 m in the altitude ratio method, and finally 2850 m in the Accumulationarea ratio method. The average of these four methods was 2906 altitude. 104 circuses were identified, with the highest frequency of circuses at an altitude of 2700 to 2900 meters. Also, by reconstructing the lake terraces and establishing a connection between the coaltitude terraces, 5 terraces were identified, which were located at altitudes of 1000, 800, 550, 400, and 250 meters.Conclusion: Although, today Shahdad basin has located in the dry climate area, but evidence has shown that this basin has glacial signs including glacial terraces, cirques and etc., and had lower temperature and more rainfall in the past. Therefore using the geomorphologic signs is a suitable method for reconstructing the old environment and climate during the last period of the maximum Expansion of glaciers