اهمیت تنوع زیستی و جاذبه‌های طبیعی در توسعه اکوتوریسم؛ مطالعه موردی منطقه تحت حفاظت توران

اهداف و زمینه‌ها: هدف این پژوهش شناسایی نقش و اهمیت تنوع زیستی منطقه تحت حفاظت توران در توسعه اکوتوریسم است.روش‌شناسی: این تحقیق از نوع پیمایشی و تحلیلی است. با ثبت نقاط زمینی توسط دستگاه gps و به‌ کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه زیستگاه‌های حساس منطقه تهیه شد. در این تحقیق، ‌از داده‌های سنجنده +etm ماهواره لندست 7 و نرم‌افزار arcgis, version9.2 استفاده شد. به‌منظور سنجش آرای کاربران و اولویت‌بندی اهمیت جاذبه‌های طبیعی مرتبط با تنوع زیستی، از پرسش‌نامه تغییریافته استفاده شد. نمونه‌گیری، از نوع تصادفی خوشه‌ای و تعداد نمونه‌ها 764 نفر بود. از تحلیل عاملی برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.یافته‌ها: بخش‌های جنوبی و شرقی منطقه مطالعاتی را کاربری بیابان (حدود 57%) تشکیل داده است. حدوداً 40% منطقه تحت پوشش مراتع و دشت‌ها است که عمدتاً بخش‌ میانی منطقه مطالعاتی را شامل می‌شود. کوهستان (حدود 3%) در شمال منطقه قرار دارند. 16 گونه تنوع زیستی در فهرست گونه‌های تحت حمایت قرار دارند. از دیدگاه گردشگران، مهم‌ترین عوامل مرتبط با حیات‌وحش به ترتیب عبارتند از: جاذبه‌های مرتبط با شکار و صید، جاذبه‌های مرتبط با ورزش، جاذبه‌های مرتبط با تفریح، جاذبه‌های مرتبط با آموزش و پژوهش و جاذبه‌های مرتبط با اقتصاد. در این میان، بیشترین وزن را شکار با اسلحه (0.75) و پس از آن جاذبه‌های مرتبط با سوارکاری (0.63) و جاذبه‌های مربوط به مشاهده حیوانات (0.59) به خود اختصاص داده‌اند و کمترین وزن را جاذبه‌های مربوط به کسب درآمد (0.14) و نیز جاذبه‌های مربوط به نقاشی (0.18) داشته‌اند.نتیجه‌گیری: منطقه مطالعاتی از پانسیل بالایی برای اکوتوریسم برخوردار است، ولیکن با توجه به تمایل زیاد گردشگران نسبت به برخی تخلفات و نیز آگاهی اندک گردشگران و جامعه محلی نسبت به پیامدهای جرایم محیط زیستی، لزوم به‌ کارگیری اصول مدیریتی شامل آموزش، برنامه‌ریزی و حقوق کیفری محیط زیست بیش از پیش احساس می‌گردد.

The Importance of Biodiversity and Natural Attractions in the Development of Ecotourism Case Study: Touran Protected Region

Aims Backgrounds: This study aims to identify the importance of biodiversity in the development of ecotourism in Khar Turan National Park or Touran Wildlife Refuge in Iran.Methodology: This is an analytical survey. First, the map of the most vital habitats in the study area was prepared through locating the land points in GPS using GIS, The study used Landsat 7 (ETM+) data (updated in 2010). For this purpose, Arc GIS software, Version9.2 was used. A modified questionnaire was used to record users rsquo; opinions and the importance of natural attractions in terms of biodiversity. The sampling method is a cluster random technique with 764 samples. Exploratory factor analysis is used to analyze the data.Findings: The southern and eastern parts of the study area are desert (with 57%). Rangelands and plains, mainly in middle parts, cover 40% of the region. Moreover, there are 3 mountains (3%) in the northern part. There are 16 protected species in the list of biodiversity of this region. From the touristschr('39') point of view, the most important attractions related to wildlife are hunting, sport, recreation, education, and research and economic benefits, respectively, gun hunting has the biggest weight (with 0.75) followed by equestrianrelated attractions (with 0.63), and animalwatching attractions (with 0.59), while economic benefits and drawing attractions carried very little weight, with 0.14 and 0.18, respectivelyConclusion: The study area has great potential for ecotourism. However, due to the high tendency of tourists to commit environmental violations and the low awareness of them and the local community about the consequences of environmental crimes, it is needed to apply management principles including education, planning, and making environmental laws.