گونه‌شناسی جرایم محیط زیستی در جغرافیای طبیعی ایران

اهداف و زمینه‌ها: هدف این پژوهش گونه شناسی جرایم محیط زیستی در جغرافیای طبیعی ایران بود. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است. در ابتدا، فهرست اولیه انواع جرایم محیط زیستی با استفاده از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده گردید. نمونه‌گیری به روش هدفمند و حجم نمونه 169 نفر تعیین گردید. کلیه مصاحبه ها به صورت متن پیاده سازی و کدگذاری شدند. در گام بعد، با استفاده از آرای خبرگان و روش مقایسه زوجی، جرایم محیط زیستی وزن‌دهی و ضریب اهمیت آنها مشخص شد. سپس، با استعلام از دفاتر حقوقی سازمان‌های ذی‌ربط، آمار تخلفات و جرایم محیط زیستی به تفکیک استان‌های کشور حدفاصل سال‌های 1395 تا 1398 به دست آمد.یافته‌ ها: جرایم محیط زیستی به 3 عامل کلان، 8 عامل خرد و 23 سنجه دسته‌بندی می شوند. بیشترین میزان جرایم، به ترتیب، »تخریب اکوسیستم «، »آلودگی‌های محیطی « و »برداشت منابع و اثر بر تنوع زیستی « بوده‌اند. بیشترین درصد جرایم خرد متعلق به »آلودگی منابع آب « با 58% و سپس، »آلودگی خاک « با 26% و در نهایت، »آلودگی هوا « با 16% بوده است. در جرایم مربوط به »تخریب اکوسیستم «؛ بیشترین درصد »تخریب جنگل‌ها و مراتع « با 48% و سپس، »تخریب تالاب‌ها و اکوسیستم‌های آبی « با 35% و در نهایت، »تخریب کوهستان و دشت « با 17% قرار داشته‌اند. در مورد جرایم مربوط به »برداشت منابع و اثر بر تنوع زیستی «؛ بیشترین درصد »خسارت به حیات‌وحش « با 57% و کمترین میزان متعلق به »خسارت به زیستگاه « با 43% بوده است. بیشترین سنجه ارتکاب جرم »تغییر کاربری اراضی « (9.4٪) و کمترین »برداشت گیاهان دارویی « (0.5٪) است. استان مازندران با 6674 مورد ارتکاب جرایم محیط زیستی در صدر استان‌های کشور و استان خراسان رضوی با 232 مورد ارتکاب جرم، در انتهای فهرست قرار داشته‌اند.نتیجه‌گیری: نظر به تعدد و تنوع جرایم محیط زیستی در کشور و افزایشی بودن روند ارتکاب جرایم، لازم است تا اقدامات موثرتری در این خصوص صورت گیرد

Typology of Environmental Crimes in Iran’s Natural Geography

Aims Backgrounds: The aim of this study was to evaluate the typology of environmental crimes in the natural geography of Iran.Methodology: First, a checklist of different environmental crimes prepared based on semistructured interview method with 169 respondents identified as sample size. Second, using expert opinions and the method of pairwise comparison, environmental crimes are weighted and their importance coefficient was determined. Finally, related data were collected from the legal offices of the relevant organizations, the statistics of violations, and environmental crimes in each provinces of the country between the years 2016 to 2019.Findings: Environmental crimes are classified into 3 major factors, 8 minorfactors, and 23 measurement categories. The highest crime rates were ecosystem degradation , environmental pollution and biodegradation , respectively. The highest percentage of minor crimes belongs to water pollution with 58 percent, followed by soil pollution with 26 percent, and finally air pollution with 16 percent. In crimes related to ecosystem destruction ; the highest percentage belongs to destruction of forests and pastures with 48%, followed by destruction of wetlands and ecosystems with 35%, and finally, destruction of mountains and plains with 17%. In the case of crimes related to harvesting resources and effects on biodiversity ; the highest percentage of damage to wildlife was 57% and the lowest rate was damage to habitat with 43%. The highest crime rates belong to landuse change (9.4%) and the lowest is herbal plant harvests (0.5%). Mazandaran province with 6674 cases of environmental crimes is at the top of the list of provinces in the country and Khorasan Razavi province with 232 crimes is at the lowest point.Conclusion: Considering the multiplicity and diversity of environmental crimes in the country and the increasing frequency of crime, it is necessary to take more effective measures in this regard.