مدل پیش‌بین تاب‌آوری کلانشهر اصفهان در بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه

اهداف و زمینه‌ها: برجستگی نظریه »شهرهای تاب‌آور «، که در فصل مشترک دانش برنامه‌ریزی شهری و مدیریت سوانح مطرح گردیده، در نگاه جامع به همه عناصر بقاء جوامع در کنار مجموعه عوامل بُروز و کنترل بحران، به ویژه عوامل انسانی، با رویکردی آینده نگارانه است. در این مسیر، مدل سازی ریاضی مکان بررسی ارتباط و نحوه اثر مولفه‌ها و نیز مانیتورینگ روند آینده‌نگاری تاب‌آوری را امکان‌پذیر می‌نماید. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاب آوری موجود، تعیین عوامل اصلی و میزان اثرگذاری هر یک از آنها در ارتقاء تاب‌آوری کلانشهر اصفهان به وسیله مدلسازی است.روش‌شناسی: روش کلی پژوهش توصیفی تحلیلی و از نظر هدف، زیربنایی و کاربردی است. جهت تدقیق ابعاد و شاخص‌های سنجش و در ادامه ارزیابی تاب‌آوری، از مصاحبه با 50 نفر از خبرگان به روش دلفی استفاده و سپس داده‌ها به کمک نرم‌افزار spss و برنامه‌نویسی r، تحلیل و نتایج به شکل »مدل رگریسونی چند متغیره پیش بین «، برای شش بُعد تاب‌آوری و کل شهر ارائه گردید.یافته ها: بررسی‌ها گویای‌ همبستگی‌ بالا و مستقیم‌ بین‌ شاخص‌ها و ابعاد »اجتماعی «، »فرهنگی «، »کالبدی فضایی « »محیط‌ طبیعی «، »اقتصادی « و »نهادی حقوقی « تاب‌آوری، براساس‌ تحلیل‌ همبستگی‌ است. همچنین‌ تاب‌آوری‌ کلانشهر اصفهان‌ به‌ مقدار 2.87، درطیف‌ لیکرات‌ پنج‌ سطحی، تقریباً متوسط است.نتیجه گیری: بیشترین میزان تاب‌آوری در بُعد فرهنگی با 3.08 و کمترین مقدار آن با اندازه 2.56 در حوزه اقتصادی رخ داده است. بدین ترتیب اولویت نخست برنامه‌ریزی ارتقاء تاب‌آوری از نظر مقدار، حوزه »اقتصادی « و با توجه به سطح اثرگذاری در »مدل رگرسیونی پیش بین ارتقاء تاب‌آوری «، بُعد »نهادی حقوقی « با وزن 0.200 و آخرین اولویت در این دو نگرش به ترتیب »بُعد فرهنگی « با توجه به مقدار و »محیط طبیعی « با ضریب تاثیر 0.147 است.

Isfahan Metropolitan Resilience Predictive Model in Crisis and Unexpected Incidents

Aims Backgrounds: The prominence of Resilient Cities theory, presented in the joint chapter of Urban Planning and Disaster Management Knowledge, is a futureoriented approach to comprehensively look at all elements of community survival alongside a set of critical and controlling factors, especially human factors. Along this path, mathematical modeling enables the relevance and impact of components as well as the monitoring of the resilience foresight process. The purpose of the present study is to evaluate the existing resilience, determine the main factors and their effectiveness in promoting resilience of Isfahan metropolitan area by modeling.Methodology: The general method of research is descriptiveanalytical and in terms of purpose, it is infrastructural and applied. To determine the dimensions and indices of measurement, and to further evaluate the resilience, 50 experts were interviewed using Delphi method and then data were analyzed using SPSS software and R programming, and results were presented in the form of Multivariate Regression Model. which was applied for six dimensions of resilience and the whole city.Findings: Surveys show high and direct correlation between indicators of ldquo;social rdquo;, ldquo;cultural rdquo;, ldquo;physicalspatial rdquo;, ldquo;natural environment rdquo;, ldquo;economic rdquo; and ldquo;institutionallegal rdquo; resilience, based on correlation analysis. Isfahan metropolitan resilience of 2.87, in the range of five levels, is almost average.Conclusion: The highest level of cultural resilience occurred at 3.08 and the lowest at 2.56 in the economic domain. Therefore, the first priority of planning resilience upgrades in terms of quantity is the economic domain and also the institutionallegal dimension of 0.200 given the level of effectiveness in the Resilience Upgrading Regression Model , and the last priority in these two observation is 'cultural dimension' with respect to quantity and 'natural environment' with an impact factor of 0.147.