کاهش خطرپذیری اثرات خشکسالی بر سکونت در شهر اصفهان؛ ارایه برنامه راهبردی با استفاده از فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط

اهداف و زمینه‌ها: از مهم‌ترین پیامدهای تغییرات اقلیمی، وقوع خشکسالی در بخش‌های مختلف زمین (به ویژه فلات قاره ایران) است که سکونتگاه‌های شهری و روستایی را با بحران‌های گوناگون روبه‌رو کرده است. برنامه‌ریزی کاهش‌ خطرپذیری ‌خشکسالی که بخشی از دستورکارهای ویژه در شرایط بحران برای برنامه‌ریزی و مدیریت شهری است، یکی از راه‌های مقابله با این پدیده است. هدف از این پژوهش، شناسایی اثرات خشکسالی موثر بر سکونت و سنجش میزان و اولویت‌بندی آن در شهر اصفهان؛ و همچنین تولید دستورکارهای برنامه‌ریزی راهبردی منتج از سناریوهای سازگار و اولویت‌مند برآمده از فن تحلیل عرصه‌های تصمیم‌گیری مرتبط با هدف کاهش خطرپذیری بحران خشکسالی بوده است.روش‌شناسی: در این پژوهش توصیفیتحلیلی، ابتدا به کمک گروه متخصصان، عوامل موثر بر فعالیت مسکونی شناسایی و در گام بعدی، ارزیابی این اثرات از طریق پیمایش اجتماعی با استفاده از پرسش‌نامه ویژه ساکنین در مناطق 15‌گانه شهر اصفهان با 384 نمونه به‌صورت نمونه‌گیری غیرتصادفی سهمیه‌ای انجام شد. 20 اثر دارای شدت بالاتر از میانگین استخراج شده و در مرحله بعد با ورود به فرآیند برنامه فضایی راهبردی مشکل سو و با به کارگیری تکنیک تحلیل عرصه‌های تصمیم‌گیری مرتبط، سناریوهای سازگار و اولویت‌مند برنامه تولید و طراحی شده است. لازم به ذکر است در طی مراحل تکنیک مذکور، اولویت‌بندی سناریوها بر پایه نتایج حاصل از ارزیابی نیمه‌کمی خطرپذیری انجام شده است.یافته‌ها: »خشک‌شدن ‌رودخانه‌ و مادی‌ها «، »ایجاد نارضایتی‌ و بی‌اعتمادی‌ عمومی ‌متقابل ‌جامعه مدنی ‌و تصمیم‌گیرندگان «، »دگرگونی ‌امید به ‌زندگی «، »دگرگونی ‌کیفیت‌ هوا « و »افزایش ‌آسیب‌پذیری ‌سلامت ‌جسمی « دارای بالاترین خطرپذیری بر فعالیت مسکونی در شهر اصفهان بودند.نتیجه‌گیری: با استفاده از فن تحلیل عرصه‌های تصمیم‌گیری مرتبط، برنامه راهبردی برتر برای کاهش‌ خطرپذیری ‌خشکسالی با در نظر گرفتن 8 عرصه »طراحی ‌شهری «، »سرزندگی «، »مشارکت ‌مردمی «، »مدیریت ‌شهری «، »فناوری‌های ‌نوین «، »سلامت‌ جسمی « و »سبک ‌زندگی « ارایه شد.

Application of Strategic Planning Process to Reduce the Risk of Drought Impact on Isfahan's Habitation by Using AIDA

Aims Backgrounds: The most important consequences of climate change are the occurrence of drought in different parts of the world (especially Iran), which has encountered urban and rural settlements with various crises. One of the ways to deal with this phenomenon is to plan a Disaster (Drought) Risk Reduction plan that is part of a crisisspecific agenda for urban planning and management. The purpose of this study is to identify, measure, and prioritize the effects of drought on habitation in Isfahan; and present strategic planning agendas resulting from compatible and prioritized scenarios derived from the Analysis of Interconnected Decision Area related to reducing the risk of drought crisis.Methodology: In this descriptiveanalytical research, at first, by using delphi technique, the effective factors on habitation activity were identified, and in the next step, these impacts were assessed through social scrolling using a residents rsquo; questionnaire in Isfahan with 384 samples by nonrandom quota sampling. Twenty impact which have higher mean score, extracted and then by entering into the process of the problematic strategic spatial planning process and applying the Analysis of Interconnected Decision Area techniques, compatible and prioritized scenarios of the program are designed. It should be noted that during the abovementioned step, the scenarios are prioritized based on the results of semiquantitative risk assessment.Findings: The results indicate that the impacts of ldquo;river drying and madies rdquo;, ldquo;the dissatisfaction and distrust between civil society and decision makers rdquo;, ldquo;life expectancy transformation rdquo;, ldquo;air quality change rdquo; and ldquo;increased physical health vulnerability rdquo; are highest risk of habitation in Isfahan.Conclusion: The top scenario among the nine areas of decisionmaking areas consists of eight areas including ldquo;urban design rdquo;, ldquo;vitality rdquo;, ldquo;public participation rdquo;, ldquo;urban management rdquo;, ldquo;modern technologies rdquo;, ldquo;physical health rdquo; and ldquo;lifestyle rdquo;.