طراحی مدل کنترل و مهار محیط قدرترانی فرآیند برنامه‌ریزی شهری بر مبنای نظریه‌پردازی داده بنیاد مطالعه موردی؛ کلان‌شهر مشهد

اهداف و زمینه‌ها: فقدان خوانش مفاهیمی همچون قدرت صدمات جبران‌ناپذیری را بر پیکره شهرها وارد کرده است. در کشور ایران، به دلیل حاکمیت دیدگاه سنتی برنامه‌ریزی، به این مفهوم توجه چندانی نشده است. محیط قدرترانی شهری با انحراف از فرآیند مورد انتظار علاوه بر اینکه قدرتمندان را بر مباحث شهری مسلط کرده، جامعه محلی را با کمترین اثرگذاری به حاشیه رانده و ساختار کالبدی شهر را تحت تاثیر خود قرار داده است. این مطالعه تلاش می‌کند در کلان‌شهر مشهد با بررسی محیط قدرترانی حاکم بر فرآیند برنامه‌ریزی (اعم از تهیه، تصویب و اجرا) طرح‌های توسعه شهری، در راستای کنترل و مهار آن ابعاد ناشناخته حاکم را تا حد امکان کشف، و با درک فرآیندهای مذکور مدلی مناسب ارائه دهد.روش ‌شناسی: این مقاله بر مبنای روش نظریه‌ی داده بنیاد، به بررسی ابعاد مختلف مدل کنترل و مهار محیط قدرت رانی برنامه ریزی شهری،از طریق سه نوع کدگذاری باز ،محوری و انتخابی می پردازد.یافته‌ها: پس از تبیین مفهوم کنترل و مهار محیط قدرت‌رانی، نتیجه‌ی حاصل از مجموع 20 مصاحبه انجام‌گرفته تعداد 84 شناسه، 27 مفهوم و 5 مقوله حاصل گردید.نتیجه‌گیری: مدل کنترل و مهار محیط قدرت‌رانی با بیان 5 مقوله در ابعاد عوامل بازدارنده، عوامل زمینه‌ساز، شرایط مداخله‌گر الزامات اجرایی و پیامدها و در‌نهایت به‌صورت چارچوبی مفهومی و استراتژیک ارایه می‌شود.

Designing a Model for Controlling and Handling the Power Exercising Environment for Urban Planning Process Based on Grounded Theory; a Case Study of Mashhad Metropolis

Aims Backgrounds: Lack of readings of concepts such as power has caused irreparable damages to the body of cities. In Iran, due to the domination of traditional viewpoint of planning, this concept has not paid much attention. An urban power exercising environment, deviating from the expected process, in addition to cause the domination of the powerful people on urban topics, has marginalized the local community with the least impact and has impressed the physical structure of the city. This study attempts to explore the unknown dominant dimensions in the Mashhad metropolis by examining the power exercising environment governing the planning process of urban development designs (including preparation, approval and implementation) in order to control and handle it, and provides a suitable model by understanding these processes.Methodology: This paper, based on the grounded theory approach, examines its various dimensions through three types of open, axial, and selective coding.Findings: On this basis, after clarifying the concept of Controlling and Handling the Power Exercising Environment, the results of a total of 20 interviews 84 identifiers, with 27 concepts and 5 categories was achieved.Conclusion: The results of this research showed that the Controlling and Handling the Power Exercising Environment model is identified by expressing 5 categories in deterrent factors, factors, the intervening conditions of executive, consequences and finally, were presented as a conceptual and strategic framework.