تاثیر مولفه‌های هویت مکان بر حس تعلق به مکان؛ مطالعه بازار تاریخی تبریز

اهداف و زمینه‌ها: بازارهای تاریخی ایران به‌عنوان کانون هویت‌بخش و پویای شهرها در شکل‌گیری حس تعلق به مکان تاثیر بسزایی دارند. در این میان بازار تاریخی تبریز با ویژگی‌های منحصربه‌فرد از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. هدف این پژوهش تعیین تاثیر مولفه‌های هویت مکان بر حس تعلق مکانی کسبه در بازار تاریخی تبریز بود.روش‌شناسی: این پژوهش همبستگی در کسبه بازار تاریخی تبریز در سال 1397 انجام شد و 374 نفر به طور تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ای با 36 سنجه در 6 مولفه استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با روش‌های آماری همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره صورت گرفت.یافته‌ها: مولفه‌های خاطره‌انگیزی، رضایتمندی و شناخت به ترتیب با ضریب 0.541، 0.480 و 0.412 بیشترین همبستگی را با حس تعلق مکانی کسبه در بازار تاریخی تبریز داشتند (0.01>p)؛ تاثیر رگرسیونی سه مولفه خاطره‌انگیزی (0.314= β)، رضایتمندی (0.241= β) و شناخت (0.14= β) بر متغیر حس تعلق به مکان، معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: توجه به نقش مولفه‌های هویت مکانی و میزان‌ تاثیرگذاری هریک برحس تعلق به مکان و تلاش برای حفظ آنها در بازار تاریخی تبریز ضمن ارتقای کیفیت بازار، موجبات تداوم حیات و ماندگاری این میراث ارزشمند معماری را فراهم می‌آورد.

Effect of the Place Identity Components on Place Attachment; Study of the Tabriz Historic Bazaar

Aims Backgrounds: Iranian historic bazaars are the dynamic hotspots of the cities that have a vital role in shaping a sense of place attachment. Among these, Tabriz Historic Bazaar with its unique characteristics is very important. The present study aims at determining the place identity components and their effects on the place attachment among business owners at Tabriz Historic Bazaar.Methodology: The present correlational study was conducted among business owners at Tabriz Historic Bazaar in 2018 and 374 people were selected randomly for the research. For data collection, questionnaire with 36 components in 6 dimensions were used. Data analysis was carried out using Spearman Correlation and Multiple Regression tests.Findings: Results demonstrated that the coefficient of the most important place identity components with place attachment was significant at p<0.01 and criteria of memorability, satisfaction as well as introduction and identification had maximum coefficient with place attachment with the coefficients of 0.541, 0.480 and 0.412, respectively. Components of memorability with the beta coefficient of 0.314, satisfaction with the beta coefficient of 0.241 as well as introduction and identification with the beta coefficient of 0.140 had respectively the highest regression effects on the place attachment.Conclusion: Considering the role of place identity components and the extent of their influence on the sense of place attachment along with the efforts to preserve them in Tabriz Bazaar would help the survival of this valuable architectural heritage, while the quality of Bazaar will be enhanced as well.