برآورد سطح پوشش و مقدار ریزش برف در ارتفاعات شمال تهران مطالعه موردی: حوضه رودخانه تجریش (دربند و گلابدره)

برف یکی از صور مختلف بارش است که از چگالش توده های هوای مرطوب در طی صعود و در شرایطی که درجه حرارت هوا کمتر از نقطه انجماد باشد صورت می گیرد. در این وضعیت به جای قطرات آب، بلورهای شش وجهی یخ به وجود می آید که به تدریج در اثر برخورد و پیوستن به یکدیگر دانه های برف با اندازه ها و شکل های گوناگون ایجاد می شود. تفاوت در ساختار فیزیکی باران و برف منشا اثرات مهمی در خصوصیات محیط طبیعی محدوده تحت ریزش آن است که اگر چه در طول سالیان متمادی، آن را به عنوان یک واحد اکولوژیکی ویژه و متفاوت از محیط اطراف خود معرفی کرده است علاوه بر آن تاثیرات کوتاه مدت سالانه، فصلی و ماهانه نیز بر آن حکمفرماست که اطلاع از کمیت و کیفیت آن در هر منطقه برای برنامه ریزی های ملی، منطقه ای و محلی ضروری است. برآورد این وضعیت با استفاده از روش های تجربی مختلفی از جمله درجه- روز، بیلان انرژی، تصاویر ماهواره ای و درجه حرارت- بارش متداول است که هر یک آنها بنا به اطلاعات و داده های در دسترس نیز متفاوت می باشد. به طور کلی هر مقدار که تعداد پارامترهای مورد نیاز محاسبه، متعدد باشد برآوردها نیز دقیق تر خواهند بود. در حوضه هایی که داده های مستقیم برف سنجی وجود ندارد می توان با استفاده از یکی از روش های تجربی مقدار سطوح پوشیده از برف را برآورد نمود.در این تحقیق با استفاده از داده های مربوط به درجه حرارت شامل میانگین حداقل، میانگین حداکثر و میانگین ماهانه و سالانه و نیز آمار میانگین بارش ماهانه و سالانه 6 ایستگاه کلک چال، مهرآباد تهران، شمال تهران (اقدسیه)، کرج، آبعلی و دوشان تپه در یک دوره آماری 20 ساله و نقشه توزیع ارتفاعی حوضه به برآورد حداکثر، حداقل و میانگین سطوح پوشیده از برف و ذوب آن در ماه های مختلف سال پرداخته شده است.نتایج محاسبات نشان می دهد که برف گیری در حوضه مورد مطالعه از ماه اکتبر شروع شده و در ماه های دسامبر و ژانویه به حداکثر خود می رسد و به تدریج از سطوح در ماه ژوئن در هیچ سطحی از حوضه، برف وجود ندارد. میانگین ضریب برفی حوضه نیز از 5/92 درصد در ماه ژانویه تا 9/0 درصد در ماه اکتبر می باشد همچنین نتایج نشان می دهد که برف دائم در حوضه وجود ندارد.