تحلیل فضایی الگو و پراکنش صنایع استان اردبیل با استفاده از آمار فضایی در محیط Gis

اهداف و زمینه ها: پراکنش فضایی نامتعادلِ صنایع در اغلب مناطق کشورهای در حال توسعه، می تواند اثرات اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی نامطلوبی را به همراه داشته باشد. شناخت الگوهای توزیع فضایی صنایع برای برنامه ریزی و توزیع مطلوب آن ها در سطح مناطق، ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل پراکنش و الگوهای فضایی صنایع استان اردبیل است. هدف دیگر این مطالعه، شناخت کانون های اصلی تمرکز صنایع و ارتباط توزیع فضایی صنایع با متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی است. شناخت الگوهای فضایی و رفتار مکانی صنایع، برای برنامه ریزی مناسب فضایی مناطق، ضروری است. این شناخت به تصمیم گیران و برنامه ریزان کمک می کند تا اقدامات مطلوبی را انجام دهند. روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 1700 کارگاه صنعتی فعال در استان اردبیل است. داده های این فضاهای صنعتی از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل اخذ شده و در سامانه اطلاعات جغرافیایی ثبت شده اند. در این پژوهش، از روش های آمار فضایی مانند فاصله استاندارد، شاخص خود همبستگی فضایی موران، آماره عمومی جی یا خوشه بالا و پایین و مدل رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که: الف) الگوی توزیع فضایی صنایع در استان اردبیل به صورت خوشه ای شدید و نامتعادل است، ب) جهت جغرافیایی توزیع صنایع، شمالی جنوبی است، پ) مرکز ثقل تمرکز فضاهای صنعتی، به سمت بخش های مرکزی استان است، ج) شهرستان اردبیل، کانون مسلط جذب فعالیت های صنعتی است، د) بین متغیرهای جمعیت، نرخ مهاجرت، میزان شهرنشینی، میزان اشتغال در بخش صنعتی، توپوگرافی و هیدرولوژی، با الگوی توزیع صنایع رابطه معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: نتیجه این که، توزیع صنایع در استان اردبیل از نوع خوشه ای و درعین حال نامتعادل است. در پایان پیشنهاد هایی بر اساس یافته های پژوهش، ارایه شده است.