مطالعة آب و هواشناسی سینوپتیکی موسمی تابستانة آسیا در کشور افغانستان

تعریف یکسان قابل قبولی برای واژه موسمی وجود ندارد و فراسنج های مورد استفاده برای تشخیص آن نیز متفاوت است . موسمی تابستانه بیشتر بر بخش شرقی افغانستان تاثیر می گذارد . به دلیل تنوع آب و هوایی و وجود پهنه های وسیع کوهستانی ، شبکه ایستگاه های هواشناسی افغانستان فاقد آمار دراز مدت و صحیح است . گردش موسمی به واسطه شکل گیری سامانه کم فشار گرمایی است که از ژوئن شروع می شود و در سپتامبر پایان می یابد . علی رغم انتظار عادی این پدیده فقط مربوط به عربستان و هندوستان نیست ، بکله بیشتر ، کم فشارهای خلیج فارس و جنوب پاکستان را نیز در بر می گیرد .سلول های کم فشار l1 و l2 در پاکستان و افغانستان نمودی از جبهه میان حاره ای ( itf ) است . در کم فشار l2 هوای دریایی کم عمق ، ولی در کم فشار l1 هوای گرم قاره ای وجود دارد . در بیشتر بخش های پاکستان باران موسمی بیش از 50 درصد بارش سالانه را شامل می شود ، در حالی که در افغانستان بارش موسمی به طور اندک محدود به بخش شرقی می گردد . در افغانستان بارش موسمی به صورت رگبارهای مجزا و در فاصله زمانی نسبتا زیاد رخ می دهد . گردش موسمی قبل از رسیدن اولین کم فشار آن باید برقرار گردد . مرحله آغاز موسمی از میانه ماه مه تا تا آغاز ژوئن است و گستره اوج آن از رسیدن اولین کم فشار در اوایل ژوئن و آخرین رگبارها در اوت و سپتامبر می باشد . انتظار این است که نفوذ غرب سوی هوای دریایی روی افغانستان در طول دوره پیشروی موسمی در ترازهای بالایی رخ دهد . شرایط موسمی در افغانستان تا حدودی شبیه غرب افریقا است و به دلیل وجود سلسله کوه های هندوکش این پدیده پیچیده تر نیز می گردد . حد نهایی نفوذ موسمی به امفغانستان تا حوالی دره های شمالی و شمال غربی کابل بوده و هندوکش نقش موثری در جلوگیری از نفوذ بیشتر آن به غرب دارد . از ویژگی های موسمی تپندگی آن است که در شکل جابه جایی دوره ای یا غیر دوره ای itf نمود می یابد که دلیل آن جابه جا شدن متوالی هوای قاره ای با دریایی و بالعکس می باشد . از دیگر ویژگی های جالب توجه موسمی وقفه های آن است که به واسطه عقب نشینی موقت آن و یا تغییر چینه بندی توده هوا به دلیل نفوذ جنوب سوی ناوه های عرض های میانه می باشد .