تاثیر آبیاری و سازگاری زیره با وضعیت اقلیمی مشهد

به منظور تعیین اثر رژیم های مختلف آبیاری بر مقدار محصول و اجزای عملکرد زیره سبز ، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و 6 تیمار در سال های 78 - 1377 و 79 - 1378 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد . تیمارهای اعمال شده عبارت بودند از : - یک t1 - دیم بدون آبیاری ، t2 - یک آبیاری در زمان گلدهی ، t3 - یک آبیاری در زمان دانه دهی ، t4 یک آبیاری در زمان گلدهی و یک آبیاری در زمان دانه دهی ، t5 سه آبیاری در زمان های پس از سبز شدن ، گلدهی و دانه دهی ، و t6 آبیاری کامل .تیمارهای آبیاری مطابق با عرف محلی در نقاط مستعد کشت زیره خراسان انتخاب شده اند . در طول دوره رشد بیمار دیم 190 میلی متر و تیمار آبیاری کامل 350 میلی متر آب دریافت داشته است . بر پایه نتایج آزمایش گر چه با کاهش تعداد آبیاری در تیمارهای مختلف مقدار پتانسیل آب گیاه نیز کاهش یافت و در تیمار دیم به مقدار 30 - بار رسید در مقایسه با 15 - بار در تیمار آبیاری کامل ، ولی آثار پژمردگی در بوته های هیچ کدام از تیمارها ظاهر نشد ، که نشان دهنده مقاومت این گیاه به خشکی می باشد . بین عملکرد دانه ، تعداد چتر در بوته و تعداد دانه در چتر ، بین تیمارهای مختلف در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری مشاهده نشد ؛ اما تیمار آبیاری کامل کمترین وزن هزار دانه ، کمترین شاخص برداشت و بیشترین مقدار بیوماس ( ذی توده ) کل را داشت . تفاوت بین وزن هزار دانه در تیمار t1 ، شاخص برداشت در تیمارهای t3 , t4 , t5 و بیوماس کل در تیمار t1 , t2 , t3 , t4 با تیمار t6 در سطح 5 درصد معنی دار بود . به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که در سال هایی که بارندگی در حد عادی است و تا حد 160 میلی متر بارندگی در طول دوره رشد وجود دارد نیازی به آبیاری زیره در مشهد وجود ندارد .