ارزیابی و تحلیل وضعیت پایداری در کلان شهرها، مطالعه موردی: مناطق ده گانه تبریز

توسعه شهری بر اساس اصول توسعه پایدار یکی از مفاهیم اصلی شهرسازی در دهه های گذشته بوده است. اصطلاح توسعه پایدار شهری به معنای فراهم آوردن زمینه های لازم برای استفاده متعادل و کارآمد از منابع شهری است تا تمام شهروندان بتوانند از زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شهری متناسب با نیازهای خود بهره مند شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت پایداری در کلان شهر تبریز صورت گرفته است. پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه این پژوهش، ساکنین مناطق ده گانه تبریز می باشند. با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده، 500 نفر از افراد بالای 15 سال به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. روایی پرسشنامه توسط کارشناسان مورد تائید قرارگرفته است. پایایی بخش های مختلف پرسشنامه نیز با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 0/876 الی 0/881 به دست آمد. برای ارزش گذاری متغیرها از روش تاپسیس فازی و برای ارزیابی وضعیت پایداری از مدل بارومتر پایداری استفاده شد. همچنین برای استنباط و بررسی وضعیت آزمون پذیری داده ها از آزمون های آماری anova، آزمون t و آزمون های تعاقبی توکی و شفه استفاده شد. ترسیم نقشه های مربوط به وضعیت پایداری مناطق شهری تبریز با استفاده از نرم افزار gis صورت گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، منطقه 8 پایدارترین و منطقه 3 ناپایدارترین منطقه در شهر تبریز است. همچنین کل مناطق ده گانه تبریز با ارزش پایداری 0/591 در وضعیت پایداری متوسط قرار دارند. وضعیت کل مناطق ازنظر رفاه انسانی و رفاه اکوسیستمی نیز به ترتیب برابر با 0/548 و 0/515 بوده است. نتایج آزمون های t و anova نیز نشان داد که مطابق نتایج بارومتر پایداری به ترتیب ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی قرار دارند. آزمون های توکی و شفه نیز شکاف پایداری بین ابعاد مختلف پایداری را اثبات نمود. درنهایت با توجه به یافته های پژوهش و با در نظر گرفتن وضعیت مناطق ده گانه شهر تبریز، پیشنهادات کاربردی متناسب با ابعاد مختلف توسعه پایدار شهری ارائه شده است.

Assessment and Analysis of Sustainability Status in Metropolises, Case Study: All Ten Regions of Tabriz

Urban development based on the principles of sustainable development has been one of the main concepts of urbanization in the last decade. The term sustainable urban development means providing the necessary grounds for the balanced and efficient utilization of urban resources so that all citizens can benefit from urban economic, social and environmental infrastructure in accordance with their needs. The aim of this research is to investigate the sustainability status in Tabriz metropolis. This is a descriptiveanalytic research. The statistical population of this research is the inhabitants of all ten regions of Tabriz, and 500 individuals over 15 years old are selected as sample size using simple random sampling by the classified method. The validity of the questionnaire was verified by experts and the reliability of the different parts of the questionnaire obtained the score of 0.876 to 0.881 using Cronbach's alpha coefficient. Fuzzy TOPSIS Method is used to evaluate the variables in order to assess the sustainability, the model of barometer sustainability is used. Also to infer and testability of data the statistical tests such as Anova test, T test and Tukey and Scheffe tests are used. Drawing of maps related to the stability of Tabriz urban areas has been done using GIS software. According to the results, region 8 is the most sustainable region and region 3 is the most unstable region. Also, all 10 regions of Tabriz with sustainability value of 0.591 are in medium sustainability status. The status of the regions in terms of human welfare and ecosystem wellbeing was also equal to 0.548 and 0.515 respectively. The results of T and Anova tests also showed that according to the sustainability barometric results, physical, social, economic and environmental dimensions are of the most importance respectively. Tukey and Scheffe tests also demonstrated the stability gap between different dimensions of sustainability. Finally, according to the findings of the research and taking into account the situation of the tens of ten regions of Tabriz, practical suggestions are presented in accordance with different dimensions of sustainable urban development.