بررسی روند تغییرات بارش و دمای شمال غرب کشور در نیم قرن اخیر

دما و بارش، عناصر اساسی تشکیل دهنده اقلیم به شمار رفته و تغییرات آن ها می تواند ساختار آب و هوایی منطقه ای را دگرگون سازد، بنابراین بررسی روند دما و بارش در مقیاس های مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیم شناسی و مهندسی منابع آب را به خود اختصاص داده است. در این مطالعه روند متوسط دما و بارش شمال غرب کشور (10 ایستگاه سینوپتیک) در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه در دوره آماری 2010-1961 با حذف اثر کلیه ضرایب خودهمبستگی معنی دار توسط روش ناپارامتری من-کندال (mk) مورد آزمون قرار گرفت. به منظور تعیین نرخ تغییرات دما و بارش در نیم قرن گذشته، از روش تخمین گر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که دما در مقیاس ماهانه در اکثر ماه ها دارای روند افزایشی است. در این بین ماه های اردیبهشت و مهر بیش ترین تعداد ایستگاه، با روند افزایشی معنی دار دما را به خود اختصاص داده اند. سری-های ماهانه بارش نیز با روند کاهشی مواجه بوده اند. در مقیاس فصلی، فصل های تابستان، زمستان و پاییز به ترتیب بیش ترین افزایش دما را تجربه کرده و فصل های بهار و زمستان نیز بیش ترین نرخ کاهش بارندگی را نشان می دهند. همچنین نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه 60 درصد ایستگاه ها روند افزایشی معنی دار در دما را تجربه کرده و این امر با تاثیر مستقیم بر بارش منطقه همراه بوده و باعث به وجود آمدن روند کاهشی بارش، در 70 درصد از ایستگاه ها شده است. به طور کلی در پنجاه سال گذشته در منطقه شمال غرب ایران دما به مقدار (°c)20/1+ و بارش (mm)9/88- تغییر داشته است.